Agenda and minutes

Datganodd y Cynghorydd Sir S. Jones fuddiant personol nad yw’n rhagfarnu yn unol â Chod Ymddygiad yr Aelodau parthed Eitem 6 ar yr agenda – Asesiad Risg Strategol 2016, ynghylch yr ardoll brentisiaethau a’r ailbrisio ardrethi.

Nid oedd aelodau o’r cyhoedd yn bresennol.

Cadarnhawyd cofnodion y Pwyllgor Dethol Economi a Datblygiad dyddiedig 24^ain Tachwedd 2016 ac fe’u llofnodwyd gan y Cadeirydd.

Cyd-destun:

Amlinellu’r gyllideb gyfalaf arfaethedig ar gyfer 2017/18 a’r cyllidebau cyfalaf dangosol ar gyfer y tair blynedd 2018/19 i 2020/21.

Materion Allweddol:

Materion yn ymwneud â’r Cynllun Ariannol Cyfalaf Tymor Canolig (CATC):

• Adolygir y rhaglen gyfalaf bedair blynedd yn flynyddol a chaiff ei diweddaru er mwyn ystyried unrhyw wybodaeth newydd sy’n berthnasol.

• Y brif gydran ar gyfer y CATC cyfalaf ar gyfer yr ychydig flynyddoedd nesaf yw’r rhaglen ysgolion y Dyfodol. Mae’r Cyngor yn ddiweddar wedi cymeradwyo cyllid pellach ar gyfer y rhaglen hon yn ei gyfarfod a gynhaliwyd ar 20^fed Hydref 2016.

• Mae nifer o feysydd eraill lle mae ymrwymiad i fuddsoddi. Fodd bynnag, mae’r cynlluniau ar hyn o bryd yn gorwedd y tu allan i’r rhaglen fel mae gwaith yn mynd rhagddo i adnabod y gofynion cyllido.  Y rhain yw:

-Pwll Trefynwy - ymrwymiad i ail-ddarparu’r pwll yn Nhrefynwy o ganlyniad i Raglen Ysgolion y Dyfodol.

-       Hyb Y Fenni - ymrwymiad i ail-ddarparu’r llyfrgell gyda’r Siop Un Stop yn Y Fenni i gwblhau’r bwriad i greu Hyb ym mhob un o’r trefi.

-       Grantiau Cyfleusterau i’r Anabl – mae’r galw am grantiau ar hyn o bryd ymhell y tu hwnt i’r gyllideb, mae gwaith yn cael ei gyflawni i asesu lefel y buddsoddiad sydd ei angen i fwyafu’r effaith a’r budd i’r rheiny sy’n derbyn y grantiau.

-       Y Fargen Ddinesig - Mae 10 Awdurdod ym Mhrifddinas-Ranbarth Caerdydd â’u golygon ar Fargen Ddinesig bosib o £1.2 biliwn. Ceisir cytundeb ar draws y rhanbarth i ymrwymo i’r rhaglen hon yn Ionawr 2017 ac felly byddai’n effeithio ar y CATC. Modelir yr effaith bosib ar gyllidebau awdurdodau unigol ar y blaen i benderfyniadau ar brosiectau a phroffiliau penodol er mwyn i awdurdodau ddechrau meddwl am yr ymrwymiad yn eu CATCiau..

-       Bloc J ac E – Mae rhaglen resymoli’r swyddfa’n cael ei hystyried i weld a oes ateb a fyddai’n galluogi safleoedd Magwyr a Brynbuga i gael eu hatgyfnerthu, gan ryddhau cyllid i dalu am y buddsoddiad angenrheidiol i ddod â’r blociau nôl i’w defnyddio.

·         Datblygir strategaeth sy’n galluogi’r rhaglen graidd, Ysgolion y Dyfodol a’r cynlluniau uchod i gael eu cytuno. Er gwaethaf hyn, deil  cryn dipyn o bwysau sy’n gorwedd y tu allan i unrhyw bosibilrwydd i’w cyllido o fewn Cyfalaf CATC ac mae risg sylweddol ynghlwm wrth hyn. Mae’r Cabinet wedi derbyn y risg hon yn flaenorol.

. 

·         Y polisi presennol yw y gellir ychwanegu cynlluniau newydd pellach at y rhaglen hon yn unig os yw’r achos busnes yn dangos eu bod yn hunan-gyllidol neu’r ymddengys bod y cynllun yn flaenoriaeth uwch na chynlluniau cyfredol yn y rhaglen ac felly’n eu disodli.

·         Yn gryno, nodwyd y materion a’r pwysau canlynol eraill:

-       Rhestr hir o bwysau wrth gefn – isadeiledd, eiddo, gwaith Deddf Gwahaniaethu ar Sail Anabledd, Hawliau Tramwy Cyhoeddus, fel yr amlinellir yn Atodiad 1 o’r adroddiad. Ni chynhwysir un rhyw rai o’r pwysau hyn yng Nghynlluniau Ariannol Tymor Canolig y cyfalaf cyfredol, ond mae hyn yn dwyn risg sylweddol gydag ef.

-       Angen  ...  view the full Cofnodion text for item 4.

Cyd-destun:

Craffu drafft gynigion manwl ar yr arbedion i’r gyllideb sy’n ofynnol i gwrdd â’r bwlch rhwng yr adnoddau sydd ar gael a’r angen i wario yn 2017/18. Hefyd, ystyried cyllideb 2017/18 o fewn cyd-destun y Cynllun Ariannol Tymor Canolig (CATC) pedair blynedd a blaenoriaethau’n ymddangos i lywio gweithgareddau drwy Sir Fynwy’r Dyfodol.

Materion Allweddol:

Archwiliodd y Pwyllgor Dethol gynigion cyllideb y Fenter, fel yr amlinellir yn Atodiad 3c o’r adroddiad, yn ymwneud â’r adrannau canlynol o fewn y Gyfarwyddiaeth Fenter:

·         Twristiaeth, Hamdden a Diwylliant .

·         Cynllunio.

·         Tai.

·         Datblygu Economaidd.

Craffu Aelodau:

• Mewn ymateb i gwestiwn gan aelod o’r Pwyllgor Dethol ynghylch y ffaith na ellid cyflawni’r mandad ar gyfer marchnadoedd, nodwyd bod cyfle wedi codi i ailosod y Gyllideb. Felly, y flwyddyn hon, cymerwyd y cyfle i fynd i’r afael â’r gwasgbwyntiau o fewn y Gyllideb a’u hailgloriannu o fewn y Gyllideb a lleddfu’r effaith ar wasanaethau. Mae cyllideb y marchnadoedd yn syrthio i’r categori o allu ailosod y gyllideb. Cydnabyddir o fewn marchnadoedd bod problem gyda gorwariant rheolaidd o ganlyniad i ddiffyg mewn incwm. Daethpwyd â mandad uchelgeisiol drwyddo i gynhyrchu mwy o incwm. Cymerwyd y cyfle eleni i beidio â gor-estyn y gwasanaeth hwn tra deuir â’r gorwariant i lawr. Mae hyn yn caniatáu i’r marchnadoedd a’u cyllideb gael ei dwyn ymlaen mewn modd cynaliadwy.

• Ardoll Brentisiaethau - Nodwyd, parthed arian yn dod i mewn, mae’r mater hwn yn cael ei ddatrys. Mae San Steffan yn edrych ar drosglwyddo arian i Lywodraeth Cymru mewn perthynas â’r arian a gesglir drwy Ardoll Brentisiaethau. Cawn weld fel caiff yr arian hwn ei drosglwyddo nôl i mewn i’r gymuned fusnes ac i’r awdurdodau lleol. Trafodir hyn yn eiddgar yn nhrafodaethau’r Fargen Ddinesig.

• Ailbrisiadau Ardrethi - Nodwyd bod y codiadau cyffredinol yn sir Fynwy wedi bod yn uwch i fusnesau nag mewn awdurdodau eraill yng Nghymru. O fewn Sir Fynwy mae cynnydd o 11%.  Ar draws Cymru bu lleihad yn bennaf mewn ailbrisiadau ardrethi. Mae meysydd yn Sir Fynwy sydd wedi cael eu hergydio’n galed, sef yn y diwydiannau lletygarwch a manwerthu. Daeth Llywodraeth Cymru ymlaen â chronfa o £10,000,000 yn gymorth i leddfu peth o’r pwysau hyn. Fodd bynnag, grant am unwaith yn unig yw hwn, i’w ledaenu ar draws Cymru ac nid yw’n mynd i’r afael â phroblem hirdymor ardrethi.  Nid yw manylion y modd y dyrennir y grant ar gael ar hyn o bryd. Bydd y Pwyllgor Dethol yn derbyn diweddariad parthed dyrannu’r grant o £10,000,000.

• Pensiynau 21.1% o gyfradd cyflogwr - Nodwyd  bod awdurdodau eraill yn talu llai na’r 21.1% a delir gan Sir Fynwy. Nodwyd mai cynllun cenedlaethol yw Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol, felly nid oedd o fewn gallu Cyngor Sir Fynwy ar ei ben ei hun i newid y cynllun cenedlaethol. Ystyriwyd y dylid cyfeirio’r mater hwn i’r Pwyllgor Archwilio i ymchwilio paham fod Cyngor Sir Fynwy yn gorfod cario cyfradd uwch o bensiwn o gymharu ag awdurdodau lleol eraill.

• Mae cynigion cynhyrchu incwm y Gyfarwyddiaeth Fenter yn dod i £9,000.  Mae’r Gyfarwyddiaeth wedi  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Cyd-destun:

Derbyn trosolwg o’r risgiau strategol presennol sy’n wynebu’r Awdurdod, fel yr amlinellir yn Atodiad 1 o’r adroddiad.

Materion Allweddol:

Diweddarwyd y risgiau sy’n bodoli eisoes ar yr Asesiad Risg Strategol yn seiliedig ar dystiolaeth sydd ar gael yn 2016.  Cymeradwywyd newidiadau i  bolisi rheoli risg y Cabinet ym Mawrth 2015 a pharheir i’w cymhwyso i’r gofrestr o risgiau strategol Y rhain yw:

·                Cynnwys sgorau o fesurau cyn-liniaru ac ôl-liniaru risg. Roedd hwn hefyd yn argymhelliad allweddol o’r archwiliad o asesu risg yn 2014.

·                Sicrhau mwy o eglurder i’r ymadrodd risg fel bod pob gosodiad yn cynnwys digwyddiad, achos ac effaith..

Mae’r asesiad risg yn cwmpasu risgiau lefel uchel a lefel ganolig yn unig. Ni chofrestrir risgiau gweithredol lefel isel oni bai y rhagwelir y byddant yn dwysáu o fewn y tair blynedd a gwmpasir. Mae angen rheoli’r rhain a’u monitro drwy gynlluniau gwasanaeth timoedd.

Yn dilyn cyflwyniad i’r pwyllgorau dethol a’r Pwyllgor Archwilio, cyflwynir yr asesiad risg i’r Cabinet i’w arwyddo. Mae’r asesiad risg yn ddogfen fyw a bydd yn datblygu yng nghwrs y flwyddyn fel y daw gwybodaeth newydd i’r fei.  

Craffu Aelodau:

• Nodwyd, cyn ei gyflwyno i’r Cabinet yn Chwefror  2017, caiff dau risg pellach eu hystyried i’w hychwanegu i’r Gofrestr, sef y risg posib o gwmpas namau yn y bas data a mynediad i rwydwaith y Cyngor yn allanol a hefyd o gwmpas ailbrisiadau ardrethi.

• Mewn ymateb i gwestiwn a godwyd ynghylch yr angen am dai yn Sir Fynwy yn dod yn risg strategol, nodwyd bod hwn yn fater pwysig a’i fod yn cael ei ddatrys drwy gyfrwng y Cynllun Datblygu Lleol. Fodd bynnag, petai’r tueddiadau hyn yn parhau, yna gellid nodi’r mater fel risg posib. 

• Mewn ymateb i gwestiwn gan aelod o’r Pwyllgor Dethol ynghylch treigl band llydan yn cael ei ddarparu gan ddatblygwyr tai, nodwyd nad oedd hyn yn fater i ddatblygwyr ei ddarparu. Roedd angen i’r Awdurdod barhau i roi pwysau ar Lywodraeth Cymru i ymgymryd â’r mater hwn, ar draws Sir Fynwy., Fodd bynnag, nodwyd bod cyfle,  mewn perthynas â ffibr yn  brif rwydwaith eiddo newydd, bydd hyn yn  galluogi cynyddu cyflymder band llydan yn sylweddol mewn eiddo newydd.

• Nodwyd bod Llywodraeth Cymru wedi agor proses ymgynghori i roi gwybodaeth am y cylch nesaf o gyllido mewn perthynas ag isadeiledd band llydan. Bydd angen diweddariad oddi wrth Lywodraeth Cymru i’r Pwyllgor Dethol ym Mehefin 2017 i egluro i’r Pwyllgor y sefyllfa ddiweddaraf ynghylch y mater hwn a phryd mae’r gwaith yn debygol o gael ei gwblhau. Y mater hwn i’w osod ar raglen waith y Pwyllgor Dethol.

• Mewn ymateb i gwestiwn a godwyd ynghylch risg ariannol i’r Awdurdod, nodwyd bod y mater hwn a’r ansicrwydd posib o gwmpas y mater hwn yn cael ei gwmpasu yn y gofrestr risg.

• Atodiad 1 cyf. 2, gallai rhai gwasanaethau ddod yn anghynaliadwy’n ariannol yn y tymor byr i ganolig o ganlyniad i gyllidebau’n lleihau a’r  galw’n cynyddu – nodwyd yn nhermau’r gweithredu lliniarol a osodwyd yn ei le, yr amcanestyniadau yw, os bydd y  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Penderfynasom dderbyn a nodi’r rhestr o weithredu’n codi o gyfarfod y Pwyllgor Dethol Economi a Datblygu a gynhaliwyd ar 24^ain Tachwedd 2016.

Fe archwiliwyd Blaenraglen Waith y Pwyllgor Dethol Economi a Datblygu. Wrth wneud hynny, nodwyd y pwyntiau canlynol:  

• Gweithdy Twristiaeth – 12^fed Ionawr 2017 am 10.00am.

• Cyfarfod y Cydbwyllgor Dethol ynghylch y Gyllideb - 31^ain Ionawr 2017 am 2.00pm.

• Cyfarfod y Pwyllgor Dethol Economi a Datblygu – 9^fed Chwefror 2017 am 10.00am.

• Pwyllgor Dethol Arbennig Economi a Datblygu ynghylch Tai Fforddiadwy - 14^eg Chwefror 2017 am 2.00pm.

• Pwyllgor Dethol Arbennig Economi a Datblygu ynghylch y Model Cyflawni Amgen – 27^ain Chwefror 2017 am 2.00pm.

• Byddai e-bost misol i’r holl Aelodau yn amlinellu’r cyfarfodydd a’r seminarau i ddod yn fuddiol.  

• Adroddiad ynghylch yr enillion ar fuddsoddiad parthed y velothon sy’n berthnasol i Sir Fynwy i gael ei ychwanegu at y rhaglen waith  i’w ystyried mewn cyfarfod o’r pwyllgor dethol yn y dyfodol.

Penderfynasom dderbyn y rhaglen waith a nodi’i chynnwys.

Archwiliwyd Blaenraglen Fusnes y Cyngor a’r Cabinet. Wrth wneud hynny, nodwyd y cyflwynir y Strategaeth Buddsoddiadau Asedau i’r Cabinet yn fuan.

Penderfynasom dderbyn yr adroddiad a nodi’i gynnwys.

Penderfynasom ohirio’r cyfarfod gyda’r bwriad o ailgychwyn am 2.00pm.

Roedd Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd P. Fox, Prif Swyddog, Economi a Menter a Phennaeth Economi a Menter yn bresennol i ddarparu cyflwyniad ar Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd.

Yn ei gyflwyniad, estynnodd y Cadeirydd longyfarchiadau i’r Arweinydd ar dderbyn yr OBE.

Cynghorwyd ni fod y cyflwyniad yn fersiwn wedi’i diweddaru i honno a gyhoeddwyd ar yr agenda, a chytunwyd diweddaru’r fersiwn a gyhoeddwyd i adlewyrchu’r cyflwyniad a dderbyniwyd yn y cyfarfod.

Roedd rhai o’r meysydd y tynnwyd sylw atynt yn y cyflwyniad yn cynnwys cronfa fuddsoddi a meysydd i fuddsoddi ynddynt; pwysigrwydd llywodraethu  a’r cryfder ymrwymiad, camau i symud ymlaen, a chyfraniadau ariannu a chyllido.

Yn dilyn y cyflwyniad, gwahoddwyd Aelodau i wneud sylw.

• Byddai cyfarfod Cyngor i drafod y Fargen Ddinesig ymhellach yn rhoi cyfle i feddwl am y cyfleoedd mae Sir Fynwy eisiau’u hennill o’r Fargen Ddinesig.

• Cynghorodd yr Arweinydd ei fod wedi mynychu Pwyllgor Dethol ym Mhen-y-bont ar Ogwr a oedd wedi darparu adborth cadarnhaol. Dylai’r adroddiad a’r argymhellion i’w cyflwyno i’r Cyngor llawn fod yn rhwydd i’w deall a’u cefnogi.

• Gofynnodd Aelod paham fod y Gwerth Ychwanegol Gros (GEG) yn Swydd Gaerloyw 50% yn fwy nag yn Sir Fynwy. Cyfeiriodd hefyd at yr economi ddigidol, ac ychwanegodd y gallai hyn greu ynysu digidol, a chyfeiriodd at bryderon ynghylch y Metro, gan ychwanegu y gwelid gwelliannau yn Nhwnnel Afon Hafren, ac ymhen amser, yn Y Fenni.  Mewn ymateb, Mae Metro yn aml-foddol ac edrychid ar ddulliau amgen. Roedd yn bwysig bod pobl yn gallu manteisio ar gyfleoedd lle bynnag y’u lleolir, a thynnwyd sylw gennym at bwysigrwydd Gr?p Trafnidiaeth Strategol Sir Fynwy i sicrhau bod ein lleisiau’n cael eu clywed yn y ddadl ehangach o gwmpas trafnidiaeth. Eglurodd y Prif Swyddog, parthed GYG, bod ein GYG yn uwch na’r rhanbarth fel cyfanwaith, ac ers cyhoeddi’r ffigurau, eu bod wedi tyfu   4% arall. Roedd rhesymau paham nad oeddem ar yr un lefel â Sir Gaerloyw, gan fod ein heconomi’n ymwneud â thwristiaeth, hamdden, bwyd ac amaethyddiaeth na chyfrifwyd fel swyddi lefel uchel, ond mae gennym y potensial i ehangu o gwmpas ardaloedd twf. Atebodd y Pennaeth Economi a Menter y cwestiwn ynghylch eithrio digidol. Roedd swyddogion yn edrych yn ddyfal ar gyfleoedd i’r rhanbarth fod yn rhanbarth CAMPUS, gan weithio’n agos gyda chwmni o’r enw Kinetic.  Nid oedd graddfeydd cysylltedd yn foddhaol ond roedd hyn yn cael sylw. Roedd peilot ‘Gofod Gwyn’ ar fin cychwyn sy’n defnyddio signalau hen deledu analog i ddarlledu band llydan. Cyflawnwyd gweithgarwch mapio aeddfedrwydd digidol ein cwmnïau’n ddiweddar, a ddarganfu bod y rheiny’n cael mentora unigol wedi dangos cynnydd sylweddol mewn gweithgarwch ar-lein. 

• Mynegodd Aelod bwysigrwydd cadw pobl ifanc Sir Fynwy a honnodd y dylem gynnig yr addysg gywir i’n pobl ifanc. Dylai addysg gael ei theilwra fwy yn hytrach na chymryd yr agwedd fod yr un addysg yn gweddu i bawb. Cydnabuwyd ein bod dan fantais parthed lleoliad daearyddol, ac mae angen i ni sicrhau ein bod yn dal gafael ar y cyfle i bobl osod eu gwreiddiau, a thyfu’r  ...  view the full Cofnodion text for item 11.