Agenda item

Cyd-destun:

• Craffuar y drafft gynigion ar yr arbedion yn y gyllideb sydd eu hangen i gwrdd â’rbwlch rhwng yr adnoddau sydd ar gael a’r angen i wario yn 2017/18, at ddibenion ymgynghori.

• Craffuar gyllideb 2017/18 o fewn cyd-destun y Cynllun Ariannol Tymor Canolig (CATC) ac ystyried y blaenoriaethau i yrru ymlaen weithgareddau drwy Sir Fynwy’r Dyfodol.

MaterionAllweddol:

Craffodd y Pwyllgor Dethol ar gynigion cyllideb y Gyfarwyddiaeth Plant a Phobl Ifanc, fel yr amlinellir yn Atodiad 3B yn yr adroddiad, a oedd yn cyfateb i arbediad o £245,461.

CraffuAelodau:

• Ystyriwydna chanfuwyd unrhyw bwysau arwyddocaol o fewn y Gyfarwyddiaeth Plant a Phobl Ifanc.  

• Nodwyd, flwyddyn yn ôl, y tybiwyd y byddai angen cynnydd o 4.95%  yn y Dreth Gyngor. Fodd bynnag, roedd y swm wedi’i leihau i 3.95%.  Nodwyd y byddai cynnydd yn y Dreth Gyngor i 4.5% yn cael gwared ar y diffyg yn y gyllideb o £243,000 ar gyfer y Cyngor llawn. 

• Mewnymateb i gwestiwn gan Aelod o’r Pwyllgor Dethol ynghylch her allanol ac annibynnol, fel yr amlinellir ym mharagraffau 3.8 a 3.9 o’r adroddiad, nodwyd y defnyddiwyd cwmni yr ymgysylltwyd ag ef drwy gyfrwng y gwaith a gyflawnwyd drwy Sir Fynwy’r Dyfodol a gynorthwyodd i amlinellu cynigion cyllideb 2017/18. O weithio gyda’n gilydd, cynhyrchwyd darn o waith a sicrhaodd nad oedd yr Awdurdod yn colli cyfleoedd yn y dyfodol. Bu’r broses o gymorth i adnabod y gwaith sy’n debygol o ddod i’n rhan yn y blynyddoedd i ddod. 

• Mewnymateb i gwestiwn gan Aelod o’r Pwyllgor Dethol ynghylch cyfeiriad at ostyngiad mewn gwariant ar ffioedd proffesiynol, nodwyd bod hyn yn cyfeirio at y costau cyfreithiol yn gysylltiedig â rhai o’r prosesau gaiff eu rhedeg yn fewnol. Mae swyddogion yn edrych at sicrhau bod gan staff y sgiliau priodol a gaiff eu darparu’n fewnol.

• Mewnymateb i gwestiwn gan Aelod o’r Pwyllgor Dethol, dywedodd Pennaeth Cynorthwyol Cyllid y byddai’n darparu ar gyfer yr Aelod gopi diweddar o Reolaeth y Trysorlys, a gaiff ei gyflwyno i’r  Pwyllgor Archwilio bob chwe mis. Bydd y benthyciad net ar ddiwedd y flwyddyn oddeutu £88,000,000 sy’n gyfystyr ag amrywiaeth o fenthyciadau. Mae graddfa cydfenthyciad y Cyngor yn 4.5%.  Fodd bynnag, bydd nifer o’r benthyciadau hyn yn hanesyddol eu natur a byddant yn adlewyrchu’r ffaith bod graddau llog yn y gorffennol yn uwch nag y maent nawr. Felly, mae’r raddfa gyfunol ar draws y Cyngor oddeutu 4.5%. Bob blwyddyn, mae’r Awdurdod yn talu nôl £3.4m mewn egwyddor  a £2.9m o log allanol.

• Symud y gyllideb hyfforddiant - fe ystyriwyd y gellid defnyddio’r ffordd roedd y gyllideb hyfforddiant yn cael ei strwythuro yn y Gyfarwyddiaeth yn fwy effeithiol. Felly, mae’r gyllideb o £8000 wedi cael ei symud. Bydd cyllidebau timoedd o fewn y Gyfarwyddiaeth nawr yn cwrdd ag anghenion hyfforddiant staff.

• Gellirgwireddu arbedion pellach mewn Gwasanaethau Cynnal drwy ddwyn y gwasanaethau hyn at ei gilydd i greu arbedion.

• ArbedionDarpariaeth y Blynyddoedd Cynnar o £14,500 – Am gyfnod o amser roedd trefniant cyllido dwbl, h.y. derbynnid cyllid oddi wrth Lywodraeth Cymru drwy gyfrwng grant. Hefyd, roedd cyllid drwy gyfrwng cyllideb sylfaenol yr Awdurdod. Gwireddwyd yr arian hwn bellach a chyllidir y gwasanaeth hwn drwy gyfrwng y Grant o Lywodraeth Cymru.

• Y gostyngiad o £50,000 yng Nghyllideb Ysgolion Annibynnol Arbennig – Drwy gomisiynu llefydd yn fwy effeithiol yn y sector annibynnol ar gyfer plant Sir Fynwy ag Anghenion Dysgu Arbennig, bydd yr Awdurdod yn edrych ar leihau’r gyllideb hon.  

• Bu gostyngiad mewn niferoedd disgyblion gan arwain at arbediad o £81,000. Bydd yr Awdurdod bob amser yn gweithio i sicrhau bod gan bob ysgol y lefel briodol o gyllid a’r lefelau staffio priodol ar gyfer y nifer o blant sydd ganddi.

• Gostyngiad o £13,500 yn y cyfraniad sydd ei angen gan y Gwasanaeth Cyflawni Addysg (GCA). Daeth hyn i fod drwy drafodaethau gyda’r Bwrdd GCA. Cydnabu’r GCA y gallai leihau’i gostau rhedeg y gwasanaeth yn ganolog. Ni chaiff hyn effaith andwyol ar ysgolion, oherwydd os symuda ysgol i mewn i ddiffyg, bydd tîm ariannol yr Awdurdod yn darparu cymorth drwy  weithredu’r cynlluniau adfer.

• Mewnymateb i gwestiwn gan Aelod o’r Pwyllgor Dethol ynghylch ysgolion sy’n cynyddu’u niferoedd o ddisgyblion ar y gofrestr, nodwyd bod y swm o £81 000 yn ostyngiad yn y quantum sy’n mynd i mewn i’r fformiwla.

• Mae rhychwant y Rhaglen Ysgolionyr 21ain Ganrif yn dangos buddsoddiad sylweddol ac mae’r Awdurdod yn ymwybodol bod angen i’r rhaglen hon gael ei chyflawni ar amser ac o fewn y gyllideb. Gwelir y budd i’r plant parthed y buddsoddiad hwn maes o law.

• Cyllidwydyr Awdurdod yn well na’r disgwyl y flwyddyn hon a hyd yn oed o fewn y setliad gwell hwn, ni allodd yr Awdurdod ond gwastatáu cyllid yn unig i ysgolion. Golyga hynny, pe bai gwaeth setliad y flwyddyn nesaf, mae’n ddyletswydd ar yr Awdurdod i gymryd yr arweinyddiaeth gydag ysgolion Sir Fynwy i sicrhau eu bod yn deall lle mae’u costau ac fel y gallent gael eu lleihau ar draws yr holl systemau ysgol i sicrhau eu bod yn gallu cyflawni’r lefel o addysgu a dysgu  y mae’r Awdurdod yn ei disgwyl. 

• Rhagwelir y bydd yn rhaid i’r Awdurdod ddod o hyd i wahanol ffyrdd o weithio mewn perthynas ag ysgolion a bod yn barod i weithio’n fwy cydweithredol yn y dyfodol.

• Cyfeiriaailstrwythuro Mounton House at y staff arlwyo sy’n cael eu cyflogi gan yr uned arlwyo ac nid yr ysgol. Cyfeiria’r mater hwn at y modd mae prydau’n cael eu darparu.

• Mewnymateb i gwestiwn gan Aelod o’r Pwyllgor Dethol, nodwyd, dan y cynllun sicrhau rhagoriaeth, bod Adran y Gwasanaethau Plant yn edrych ar gyflawni strwythur staffio priodol, lleihau’r defnydd o staff asiantaeth, gwella cynigion gwasanaeth a lleihau’r ddibyniaeth ar lefydd allanol. Felly, dwyn Gwasanaethau Plant i weithredu o fewn ei gyfyngiadau. 

• Mae’rholl gynigion arbed arian ar gyfer Gofal Cymdeithasol ac Iechyd yn cael eu canoli ar Wasanaethau Oedolion. Parthed Gwasanaethau Plant, bydd 2017/18 yn amser i atgyfnerthu a phwyso a mesur. Mae cyllidebau’n cael eu hailalinio yn unol â’rcynllun tair blynedd i sicrhau rhagoriaeth.

• Cydnabuwyd bod pwysau’n dwyn ansicrwydd ac mae’n wir dweud, ar draws yr Awdurdod, bod afiechyd ynghlwm wrth bwysau ar gynnydd.  Mae’r sefyllfa bresennol yn heriol ar gyfer pob sefyllfa. Felly, mae’r Awdurdod yn gweithio gydag ysgolion mewn ffordd gadarnhaol a rhagweithiol i’w helpu i leihau’r effaith ar eu staff addysgu.