Mynychodd nifer o bobl y fforwm agored
cyhoeddus i siarad ar wahanol faterion.
Lynne Sheridan ~ Cynllun Cydraddoldeb
Strategol 2024-2025
- Pwysleisiodd Lynne bwysigrwydd Cynghorau yn
sicrhau bod eu polisïau a'u harferion yn cydymffurfio â
Deddf Cydraddoldeb 2010, yn enwedig yn dilyn dyfarniad diweddar gan
y Goruchaf Lys yn egluro bod "rhyw" yn cyfeirio at ryw biolegol yn
unig.
- Nododd anhawster wrth gael mynediad at
bolisïau Cynghorau fel aelod o'r cyhoedd a thynnodd sylw at yr
angen am fwy o dryloywder.
- Pwysleisiodd Lynne na all Cynghorau, fel
deiliaid dyletswyddau, ddefnyddio anwybodaeth o'r gyfraith nac aros
am ganllawiau'r llywodraeth fel amddiffyniad dros beidio â
chydymffurfio. Awgrymodd y gellir tanseilio hyd yn oed
polisïau cydymffurfiol yn ymarferol, gan gyfeirio at
dystiolaeth o dribiwnlysoedd ac adolygiadau
barnwrol.
- Cyfeiriodd at achos tribiwnlys diweddar lle
nad oedd swyddog yn ymwybodol o reoliadau gweithle sy'n ei gwneud
yn ofynnol i gyfleusterau gael eu defnyddio ar sail rhyw, gan
ddangos bylchau yng ngwybodaeth staff.
- Disgrifiodd Lynne hefyd senario mewn
canolfannau hamdden lle gallai staff wynebu heriau os yw defnyddwyr
yn adrodd pryderon ynghylch defnyddio cyfleusterau ar sail rhyw,
gan gwestiynu a yw staff wedi'u hyfforddi'n ddigonol i ymdrin
â sefyllfaoedd o'r fath. Anogodd y Cyngor i adolygu a
diweddaru polisïau a hyfforddiant yn ôl yr angen i
sicrhau cydymffurfiaeth ac ymateb rheng flaen
effeithiol.
Freddie Madler ~ Polisi Cludiant rhwng y
Cartref a’r Ysgol
- Cododd Freddie bryderon ynghylch dileu
cludiant rhwng y Cartref a’r Ysgol i blant 4 i 11 oed yn
Llanarfan, gan dynnu sylw at effeithiau emosiynol, corfforol ac
ariannol sylweddol ar deuluoedd.
- Dywedodd fod y llwybr cerdded newydd yn fwy
na 55 munud bob ffordd, heb oleuadau, wedi gordyfu, wedi'i lifogydd
yn aml, ac yn cynnwys croesfan anniogel, gan ei gwneud yn anaddas
ac yn anniogel i blant ifanc, yn enwedig yn y gaeaf.
- Dywedodd Freddie hefyd fod y llwybr yn fwy
na'r uchafswm o 45 munud a argymhellir ar gyfer plant cynradd ac
nad yw wedi'i asesu'n annibynnol fel sy'n ofynnol gan ganllawiau
statudol.
- Dadleuodd fod y polisi'n symud y baich ar
deuluoedd, yn effeithio'n anghymesur ar aelwydydd sy'n gweithio, ac
yn creu anghydraddoldeb yn seiliedig ar godau post, gan fod rhai
plant yn cael eu heithrio er gwaethaf y bws yn pasio eu harhosfan
flaenorol.
- Siaradodd Freddie am sut mae teithiau hir,
heriol yn effeithio'n negyddol ar barodrwydd plant i ddysgu, gan
achosi blinder, oerfel a phryder, sy'n tanseilio nodau addysgol a
lles.
- Awgrymodd Freddie fod y penderfyniad yn
gwrth-ddweud amcanion hinsawdd a theithio llesol y Cyngor drwy
gynyddu defnydd ceir ac allyriadau ac anogodd y Cyngor i adolygu ac
adfer trafnidiaeth i sicrhau ecwiti, diogelwch a chydlyniant
polisi.
Community Councillor Matt Sidwell ~ Polisi
Cludiant rhwng y Cartref a’r Ysgol
- Soniodd y Cynghorydd Sidwell fod apêl
(Cam 1) wedi'i chyflwyno ynghylch dileu cludiant am ddim rhwng y
Cartref a’r Ysgol ar gyfer Matharn a Phwllmeurig, ac maent yn
aros am ymateb.
- Tynnodd sylw at y ffaith, er nad oes gan y
Cyngor rwymedigaeth gyfreithiol o bosibl o dan y Ddeddf Newid
Hinsawdd, fod yn rhaid iddo ddangos ystyriaeth o effeithiau
hinsawdd, gan gwestiynu sut y bydd y Cyngor yn mynd i'r afael
â mwy o siwrneiau car ac allyriadau CO2 cysylltiedig o'i
gymharu â chludiant bws.
- Cyfeiriodd at ddyfarniad blaenorol yn 2023 a
oedd yn barnu bod y llwybr yn anniogel, yn enwedig yn ardal yr A48
ac Bryn Pwllmeyr, a nododd nad oes unrhyw newidiadau wedi'u gwneud
ers hynny, gan gwestiynu'r cyfiawnhad dros gael gwared ar y
gwasanaeth bws.
Peter Farley, Cadeirydd Cyngor Cymuned Llanarfan ~ Polisi
Cludiant rhwng y Cartref a’r Ysgol
- Mynegodd Cadeirydd Cyngor Cymuned Sant Arfan
fod y Cyngor Cymuned yn rhannu pryderon y rhieni a'r trigolion ym
mhob agwedd ac wedi ystyried y mater yng nghyd-destun ein cymuned
gyfan. Mynegodd gefnogaeth unfrydol i'r ddeiseb i adfer cludiant
rhwng y Cartref a’r Ysgol, yn dilyn cyfarfodydd â
rhieni yr effeithiwyd arnynt a dirprwyaeth o drigolion.
- Pwysleisiodd bryderon ynghylch
anghydraddoldeb a rhaniad posibl yn deillio o'r newid polisi a
nododd y gallai wneud y pentref yn llai deniadol i deuluoedd
â phlant ifanc.
- Gofynnodd i'r Pwyllgor ystyried barn y
Cyngor Cymuned a chefnogi'r ddeiseb yn ystod eu
trafodaethau.