Yn dilyn y cyhoeddiad diweddar yn y Senedd bod bron i chwarter holl ysgolion Cymru angen gwaith cynnal a chadw brys, gydag ôl-groniad o £93m o waith brys a chyfanswm bil cynnal a chadw o fwy na £500m; a allai'r Aelod Cabinet roi gwybod i'r Cyngor faint o 35 o ysgolion Sir Fynwy sy'n dod o fewn y categori brys hwn ac amlinellu cynllun gweithredu uniongyrchol y weinyddiaeth ar gyfer delio â'r ôl-groniad.
Cofnodion:
Yn dilyn y cyhoeddiad diweddar yn y Senedd bod angen gwaith cynnal a chadw brys ar bron i chwarter o holl ysgolion Cymru gyda gwaith brys o £93 miliwn yn ôl a chyfanswm y bil cynnal a chadw o fwy na £500 miliwn; a allai'r Aelod Cabinet hysbysu'r cyngor faint o 35 o ysgolion Sir Fynwy sy'n dod o dan y categori brys hwn ac amlinellu cynllun gweithredu uniongyrchol y weinyddiaeth ar gyfer delio â'r gwaith brys.
Ymatebodd yr Aelod Cabinet dros Addysg fod cyfnod o gyni ariannol wedi arwain at dynhau cyllidebau cyfalaf ar draws y sector cyhoeddus cyfan ac wedi arwain at ôl-groniad o waith cynnal a chadw ac atgyweirio ar draws sylfaen asedau'r Cyngor.
Mae hyn yn cael ei ymdrin yn systematig trwy fframweithiau strategol y strategaeth rheoli asedau a'r strategaeth gyfalaf. Mae'r rhaglen gyfalaf yn cynnwys buddsoddiad blynyddol ar gyfer cynnal a chadw eiddo, cynnal a chadw priffyrdd, grantiau cyfalaf penodol perthnasol, a'r Rhaglen Cymunedau Cynaliadwy ar gyfer Dysgu. Mae hyn yn helpu i ddelio â'r materion ôl-groniad mwyaf brys gan ganolbwyntio ar y cyflwr gwaethaf yn gyntaf a chymryd i ystyriaeth y risg gysylltiedig. Bydd rhaglenni rhesymoli ystadau, gwaredu asedau drwy gau, trosglwyddo asedau a phrosiectau cyfalaf eraill i adnewyddu neu ddisodli eiddo gweithredol hefyd yn cael eu defnyddio i leihau'r cyllid ôl-groniad sydd ei angen. Ni fydd hyn yn datrys y ôl-groniad cyfan ar unwaith ond mae'n helpu i dargedu'r prif faterion mewn ffordd resymol a chyfrifol.
Mae ein holl ysgolion wedi bod yn destun arolygon cyflwr, sy'n nodi'r cyfanswm ôl-groniad cynnal a chadw amcangyfrifedig ar gyfer yr asedau hyn, yn ogystal â graddio cyflwr yr eiddo i benderfynu ar unrhyw waith brys y mae angen mynd i'r afael ag ef.
Mae ein holl ysgolion wedi'u dosbarthu fel Gradd C neu uwch.
Mae nifer yr asedau hynny eisoes wedi bod yn destun buddsoddiad, er enghraifft, Ysgolion Cyfun Cil-y-Coed a Threfynwy, ysgol y Brenin Harri VIII 3-19 sydd ar fin cael ei chwblhau a'i throsglwyddo, datblygiad y feithrinfa newydd yn Ysgol Gynradd Trellech a chwblhau canolfan ddeheuol y Gwasanaeth Atgyfeirio Disgyblion yn hen Ysgol Mounton House yng Nghas-gwent.
Rydym wedi buddsoddi £532,000 o fuddsoddiad cyfalaf wedi'i gynllunio yn ein hystâd ysgolion yn y flwyddyn ariannol 2024/25. Rydym yn fodlon bod unrhyw waith brys pellach yn cael ei fynd i'r afael ag ef.
Yr ôl-groniad cynnal a chadw amcangyfrifedig yn ein hysgolion nawr yn y cynradd yw £3,400,000 ac yn yr uwchradd yw £2,120,000. Nid oes yr un o'r gwaith hwnnw wedi'i ddosbarthu fel gwaith brys.
Gofynnodd y Cynghorydd Sir Edwards a allai'r Aelod Cabinet wneud datganiad rywbryd yn y dyfodol os bydd hynny'n newid ac nad yw'r ôl-groniad yn cael ei ddatrys gan fod angen i drigolion a Chynghorwyr fod yn hyderus bod ysgolion Sir Fynwy yn amgylcheddau diogel i'n plant. Gofynnodd am sicrwydd ynghylch y buddsoddiad arfaethedig yn y dyfodol, y rhaglen cynnal a chadw a buddsoddi arfaethedig gyfredol ar gyfer Ysgol Gynradd y Dell ac Ysgol Cas-gwent.
Cytunodd yr Aelod Cabinet i ymateb ar wahân i’r Cynghorydd Sir Edwards, gan gyfeirio at y cais Rhyddid Gwybodaeth a gyflwynwyd gan yr Aelod Senedd a arweiniodd at y cwestiwn a dywedodd fod rhywfaint o anghydfod ynghylch sut y daethpwyd at y ffigurau ac a ydynt yn gywir.
https://www.youtube.com/live/E5WI99lCh0M?si=yn0wr957IyM1fwX9&t=21424