Cofnodion:
Cyflwynodd y Pennaeth Cyflawniad a Gwasanaethau Estynedig adroddiad ar Aelodaeth CYS a Recriwtio yn y Dyfodol, fel y'i diwygiwyd, i adlewyrchu'r sylwadau yn y cyfarfod diwethaf. Gwahoddodd y Cadeirydd sylwadau a chwestiynau.
· Ynghylch y tymor pedair blynedd ar gyfer y penodiadau. Eglurwyd y gall aelodau CYS presennol wasanaethu pedair blynedd o ddechrau’r CYS ond gallant ymddiswyddo ar unrhyw adeg. Bydd aelodau'r dyfodol yn dechrau am gyfnod o bedair blynedd ar ôl eu penodi. Pan ddaw'r tymor i ben, bydd ystyriaeth yn cael ei rhoi i ailbenodi gan y sefydliad a gynrychiolir.
· Awgrymwyd bod cynrychiolaeth yr Awdurdod Lleol ar y panel penodi yn drawsbleidiol ac y gallai'r aelodau etholedig presennol ar y CYS (ynghyd â'r seddi gwag) ffurfio'r panel, gan nad oedd y Cadeirydd a dau aelod yn ddigonol. Cwestiynodd Aelod yr angen i'r Cyngor llawn gadarnhau penodiadau gan nodi bod cynrychiolwyr ffydd a chred wedi'u penodi gan eu sefydliad priodol. Roedd yr Aelod o'r farn y byddai panel penodiadau Llywodraethwyr yr ALl yn fodel gwell. Eglurodd y cynrychiolydd cyfreithiol mai mater i’r CYS yw penderfynu ar fodel y panel penodi, gan dynnu sylw at y ffaith bod CYS yn rhan o strwythur pwyllgor yr awdurdod, pan nad yw panel penodi llywodraethwyr yr awdurdod lleol.
· Awgrymwyd y byddai pum mlynedd yn dymor swydd sy’n fwy priodol i aelodau CYS er mwyn alinio â thymor etholiadol cynghorwyr.
· Eglurodd y Cynrychiolydd Cyfreithiol fod CYS yn pennu hyd cyfnod y swydd a chadarnhaodd fod yn rhaid i Gyngor Llawn gadarnhau penodiadau yn unol â'r Cyfansoddiad, gan nad oes awdurdod dirprwyedig. Byddai'r panel penodiadau CYS yn darparu mecanwaith i argymell penodiadau i'r Cyngor. Mae cyfansoddiad y panel penodiadau yn fater i CYS benderfynu. Mae egwyddorion llywodraethu da yn awgrymu cynrychiolaeth drawsbleidiol ar y panel penodiadau.
· Gofynnodd yr Aelod fod aelodaeth CYS yn cael ei hegluro fel a ganlyn:
Cynrychiolwyr y Cyngor Sir (6)
Cynrychiolwyr Ffydd a Chred
Yr Eglwys yng Nghymru (1)
Eglwys Gatholig Rufeinig (1)
Cyngor Eglwysi Rhydd (4)
Bahá?í (1)
Mwslim (1)
Hind? (1)
Sikh (1)
Ffydd Iddewig (1)
Bwdhaeth (1)
Argyhoeddiad Athronyddol Anghrefyddol (1)
Cynrychiolwyr athrawon (7)
· Dywedodd Aelod fod cyfrifiad y Sir yn nodi bod 50% o'i phoblogaeth yn Gristnogol a dylai CYS adlewyrchu'r cymesuredd hwnnw. Mynegodd yr Aelod bryder y dylai ysgolion eglwysig gael eu cynrychioli heb gyfyngiad ac na ddylid eu seilio'n llwyr ar gymdeithasau proffesiynol athrawon.
· Awgrymodd yr Aelod fod gan ddarpar aelodau CYS gysylltiad Sir Fynwy i sicrhau cynrychiolaeth o'r gymuned leol.
· Cadarnhaodd y cynrychiolydd cyfreithiol nad yw'r adroddiad yn addasu aelodaeth y gr?p ffydd a chred sy'n parhau i fod yn 13 aelod fel yn y Cyfansoddiad. O ran cynrychiolaeth athrawon, cadarnhawyd nad yw deddfwriaeth yn nodi cynrychiolaeth i'w hisrannu'n ysgolion ffydd amrywiol. Mater i'r panel penodiadau fyddai ystyried cysylltiad lleol â Sir Fynwy wrth ystyried ceisiadau.
· Dywedwyd bod cael cynrychiolaeth o ysgolion eglwysig yn agwedd y dylid ei hystyried. Eglurwyd bod enwebiadau'n cael eu cyflwyno gan gymdeithasau proffesiynol ac felly dylent ystyried cydbwysedd cynrychiolaeth ysgolion cymunedol ac eglwysig mewn ffordd deg a chydradd.
· Cyfeiriodd Aelod at y ddwy swydd wag ar gyfer cynrychiolwyr yr Awdurdod Lleol a holodd beth fyddai'n digwydd pe na bai enwebiadau'n cael eu derbyn gan y Gr?p Annibynnol. Gofynnodd yr Aelod hefyd pa amserlenni a ddisgwylir ar gyfer y broses recriwtio a phenodi. Adroddodd y Cadeirydd ei fod wedi ysgrifennu at Arweinydd y Gr?p Annibynnol sydd wedi dweud y byddai'n cysylltu yn ôl ato.
· O ran y seddi gwag presennol ar CYS ar gyfer cynrychiolwyr awdurdodau lleol, cadarnhawyd, er nad oes angen cydbwysedd gwleidyddol yn llym, y byddai'n arfer da cael cyfansoddiad sy'n cynrychioli'r Cyngor yn gyffredinol. Arweinydd y Cyngor (mewn ymgynghoriad â Chadeirydd CYS) sy'n gyfrifol am lenwi'r ddwy sedd wag. Ychwanegwyd nad yw'r swyddi gwag yn effeithio ar recriwtio i'r grwpiau eraill, gan y byddai'r panel yn seiliedig ar bwy sydd ar gael ac y bydd mor gynrychioliadol o'r awdurdod lleol â phosibl.
· Eglurwyd bod enwebiadau i'r swyddi gwag sy'n cynrychioli athrawon wedi'u gohirio oherwydd bod cyfarfod y Gr?p Cynghori ar y Cyd wedi'i ganslo. Bydd y mater yn cael ei ychwanegu at agenda'r cyfarfod Gr?p Cynghori ar y Cyd nesaf. Bydd cynrychiolaeth arall yn mynd rhagddo unwaith y bydd y broses recriwtio yn cael ei chadarnhau.
· Awgrymodd Aelod y gallai fod pum cynrychiolydd awdurdod lleol ar y panel penodi, pedwar ohonynt yn gynrychiolwyr presennol yr ALl. O ran cydbwysedd gwleidyddol, rhoddwyd enghraifft y pwyllgor cynllunio lle mae pleidiau eraill wedi cymryd sedd wag lle nad yw'r Gr?p Annibynnol wedi darparu unrhyw enwebiadau. Nodwyd bod gan CC Buckler ddiddordeb mewn dod yn aelod o’r CYS. Nododd y cynrychiolydd cyfreithiol risg pe bai un o'r pump ar y panel penodi yn methu â mynychu, ni fyddai cworwm. Awgrymodd yr Aelod o leiaf 3 ac uchafswm o 5.
Ar y pwynt hwn, awgrymodd y Cadeirydd na ddylid diwygio'r adroddiad ond ei roi i'r bleidlais.
Ar ôl cael ei roi i'r bleidlais yn y tri gr?p, cymeradwywyd yr adroddiad. Codwyd pwynt am brotocol pan fydd pleidlais gyfartal o fewn gr?p. Ceisir rhagor o wybodaeth.