Agenda item

Cyflwynodd y Rheolwr Mewnwelediad Perfformiad a Data adroddiad i roi diweddariad chwarterol am gynnydd y Cyngor yn erbyn Rhaglen Waith Archwilio Cymru a'i ymateb rheolwyr i argymhellion perthnasol ar gyfer adroddiadau lleol a chenedlaethol.   Ar ôl cyflwyno'r adroddiad, gwahoddwyd cwestiynau gan Aelodau'r Pwyllgor:

·         Cyfeiriodd y Cadeirydd at y sefyllfa economaidd bresennol gan bwysleisio pwysigrwydd swyddogion gan gryfhau elfennau allweddol ymhellach o'r Cynllun Ariannol Tymor Canolig (CATC).  Gan barhau, awgrymodd y Cadeirydd fod angen i'r CATC fod yn seiliedig ar ystod o senarios credadwy ac yn amodol ar brofion straen. Barn y Cadeirydd oedd nad oes gan y Pwyllgor ddigon o amlygrwydd dros y broses CATC o’r dechrau i’r diwedd, na dealltwriaeth o'r rhagdybiaethau gweithredol ariannol allweddol sy'n sail i'r cynllun.

O ran arbedion arfaethedig i gyflawni cyllideb gytbwys, dywedodd y Cadeirydd ei bod yn hanfodol bod y Pwyllgor yn deall lle bydd yr arbedion cost hyn yn cael eu gwneud, ac i gael sicrwydd gan swyddogion nad yw hyn yn effeithio'n faterol ar lefelau rheolaeth fewnol, llywodraethu na materion eraill sy'n ymddangos ar ein rhaglen waith.

Bydd y Cadeirydd yn codi'r pwyntiau hyn gyda swyddogion.

Dywedodd y Dirprwy Brif Weithredwr fod lefel o sicrwydd yn cael ei roi i'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio o amgylch y broses gyllideb.  Y llynedd cyflwynwyd datganiad barn swyddogion A151 i'r pwyllgor cyn i'r gyllideb gael ei chymeradwyo fel y gallai'r pwyllgor dawelu meddyliau ei hun o gadernid y broses gyllidebol a digonolrwydd cronfeydd wrth gefn. Os yw'r Pwyllgor eisiau cryfhau sicrwydd, gellir sicrhau bod adroddiad y Cabinet ar gael sy'n rhoi cyd-destun ac amlinelliad o'r broses gyllideb.   Yn ogystal, bydd strategaeth CATC yn cael ei chyflwyno i'r Cyngor ym mis Rhagfyr/Ionawr a gellir cyflwyno fersiwn ddrafft i'r pwyllgor.

·         Nododd Aelod bod ystyried mesurau i gau bylchau yn eu cyllideb neu ragweld beth fydd yn digwydd dros y pedair blynedd nesaf yn anodd i'r pwyllgor hwn, ac fe awgrymodd y byddai'n well cynnal pwyllgorau craffu i ystyried hyn yn barhaus.

Bydd y Cadeirydd, y Prif Archwilydd Mewnol a'r Dirprwy Brif Weithredwr yn cwrdd ddydd Llun i ystyried yn llawnach rôl y Pwyllgor wrth adolygu cynllun adfer y CATC a'r gyllideb, gyda phwyslais penodol ar sicrhau bod ei waith yn ategu un y Pwyllgor Perfformiad a Throsolwg). Ystyriwyd y dylai'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ganolbwyntio ar reolaeth a phroses wrth drafod y gyllideb i sicrhau ei hun o'r modd y nodir arbedion, sut yr asesir risg a chanlyniadau o ganlyniad i hynny a chynaliadwyedd ariannol dros y tymor canolig.  Mae rhai elfennau arwahanol yn perthyn i'r pwyllgor hwn, ac eraill i'r Pwyllgor Craffu Perfformiad a Throsolwg. 

·         Gofynnodd Aelod, gan gyfeirio at astudiaethau cenedlaethol, ble roedd yr ymateb i sero net yn ffitio yn y broses graffu.  Cadarnhawyd bod yr ymateb i gynllun gweithredu strategaeth argyfwng yn yr hinsawdd yn disgyn i'r Pwyllgor Craffu Perfformiad a Throsolwg. 

Dywedodd y Cadeirydd, i grynhoi, fod y Pwyllgor wedi adolygu'r cynnydd a wnaed yn ofalus wrth fynd i'r afael â'r pwyntiau a wnaed gan Archwilio Cymru, ac ar y cyfan yn fodlon â'r sefyllfa bresennol gan nodi'r sylwadau a wnaed gan Aelodau.