Agenda item

Agorodd y Cadeirydd y Gynhadledd Maes Llafur Cytûn i wneud trefniadau ar gyfer paratoi maes llafur cytûn newydd.

Fe'n hatgoffwyd gan y Cadeirydd o'r cwestiynau allweddol:

Cwestiynau ar gyfer cynadleddau maes llafur cytûn a chynghorau cynghori sefydlog i'w hystyried:

·         A yw argyhoeddiadau athronyddol crefyddol ac anghrefyddol yn cael eu cynrychioli'n briodol?

·         A fyddai'n ddefnyddiol nodi grwpiau ffydd a chred a gynrychiolir yn lleol yn y maes llafur cytûn?

·         A fyddai'n briodol cynnig gwybodaeth ddefnyddiol i ysgolion a lleoliadau am y grwpiau ffydd a chred hyn a sut i gysylltu â nhw?

·         A fyddai'n ddefnyddiol cynnwys deunydd ac adnoddau enghreifftiol i gefnogi'r maes llafur cytûn lleol?

·         Sut y gellir hwyluso cydweithio rhwng y Gynhadledd Maes Llafur Cytûn ac ysgolion a lleoliadau awdurdodau lleol er mwyn sicrhau bod maes llafur cytûn priodol yn cael ei gynhyrchu ar gyfer eich ardal?

·         A oes unrhyw grwpiau neu sefydliadau eraill yng Nghymru a allai gefnogi'r Gynhadledd Maes Llafur Cytûn i ddatblygu'r maes llafur cytûn lleol ar gyfer eich ardal?

·         Sut y bydd y maes llafur cytûn lleol yn cael ei hyrwyddo i ysgolion a lleoliadau a phartïon eraill â diddordeb yn eich ardal?

·         Sut y bydd eich Cyngor Ymgynghorol Sefydlog lleol yn cefnogi ysgolion a lleoliadau gyda darpariaeth Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg sy'n ystyried y maes llafur cytûn lleol?

·         Yn ogystal â'r canllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg statudol ar gyfer dysgwyr o 3 i 16 oed, a oes angen unrhyw beth pellach ar ysgolion a lleoliadau yn eich ardal i gefnogi cynllunio'r cwricwlwm ar gyfer Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg mewn ffyrdd sy'n cefnogi egwyddor sybsidiaredd? Er enghraifft:

·         cyngor ar gysylltiadau â Meysydd eraill

·         awgrymiadau ar gyfer Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg ôl-16 dewisol

·         rhestr termau

·         cyngor ar ymgysylltu â materion sensitif yn Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg

·         arweiniad ar sut y gallai Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg beirniadol, gwrthrychol a lluosog edrych

Cyflwynodd yr Ymgynghorydd Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg gyflwyniad ar Gynhadledd Maes Llafur Cytûn Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg yn nodi bod yn rhaid ei adolygu mewn 5 mlynedd ar ôl i'r canllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg newydd gael eu mabwysiadu. Mae darpariaeth y gellir ei hadolygu ar unrhyw adeg e.e. mewn 2 flynedd drwy Gynhadledd Maes Llafur cytûn arall.  

Nodwyd bod yn rhaid i'r Gynhadledd Maes Llafur Cytûn roi sylw i'r Canllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg.  Nodwyd y bydd yr Eglwys yng Nghymru a'r Eglwys Gatholig yn darparu canllawiau ychwanegol i gyd-fynd â'r canllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg ac mae cynlluniau ar y gweill ar gyfer hyfforddiant esgobaethol ar gyfer ysgolion gwirfoddol a gynorthwyir.

Tynnwyd ein sylw at rai gwallau yn y crynodeb deddfwriaethol.  Gofynnir am gyngor pellach oddi wrth CCYSAGauC/Yr Adran Gyfreithiol/Llywodraeth Cymru fel y bo'n briodol. 

Trafodwyd dileu'r hawl i dynnu'n ôl.  Trafodwyd bod cwricwlwm wedi'i gynllunio'n dda gyda chyfathrebu da rhwng ymarferwyr a rhieni.   Ystyriwyd bod sicrhau bod gwybodaeth a dysgu ar gael i rieni yn allweddol.

Ystyriwyd hefyd bod yn rhaid ystyried safbwynt y plentyn.  Er enghraifft cysondeb wrth symud o un rhanbarth i'r llall.

Mae’n bwysig gwneud y maes llafur yn unigol i Sir Fynwy drwy gynnwys rhywfaint o wybodaeth ychwanegol (e.e. rhagair) yn hytrach na mabwysiadu’r canllawiau a ddarperir.

Nodwyd bod nifer o swyddi ffydd gwag ar gyfer Cynhadledd Maes Llafur CYSAG/Cytûn er gwaethaf yr ymdrechion gorau i recriwtio.  Mae awdurdodau eraill mewn sefyllfa debyg ac wedi dosbarthu'r maes llafur drafft mor eang â phosibl ar gyfer ymgynghori.

Nodwyd bod rhai anghysondebau yn y geiriad e.e. yn y Teithiau dylid geirio'r term 'anghrefyddol' fel 'argyhoeddiadau athronyddol nad ydynt yn grefyddol'.  Dylid cyfeirio at grefydd at Gristnogaeth a phrif grefyddau eraill.

Nodwyd y bydd Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg yn cael ei ddarparu'n bennaf gan bobl nad ydynt yn arbenigwyr felly mae'n bwysig bod y maes llafur mor glir â phosibl gyda mynediad at hyfforddiant a chymorth.

Cynhelir gweithdai ar 28^ain Mawrth 2022.  Bydd dogfen ddrafft ar gael fel sail ar gyfer trafodaeth.   Gofynnwyd i'r materion cryno deddfwriaethol gael eu rhestru cyn yr 28^ain Mawrth i ychwanegu at y drafft i'w drafod fel y gellir ceisio cyngor.  Cytunwyd y dylid gofyn am gynrychiolaeth gyfreithiol ar gyfer gweithdai’r 28^ain Mawrth 2022.

Cytunwyd y byddai'n gyfarfod ar-lein ar yr 28^ain Mawrth 2022.

Cymeradwywyd yr argymhellion yn yr adroddiad fel a ganlyn: 

1.    I Aelodau'r Gynhadledd Sefydlog nodi'r cynnydd a wnaed hyd yma o ran paratoi Maes Llafur cytûn newydd ar gyfer Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg, yn sgil canllawiau fframwaith diweddar Cwricwlwm i Gymru gan Lywodraeth Cymru.

2.    Dylai Aelodau'r Gynhadledd Sefydlog ystyried y canllawiau hyn a chytuno ar y ffordd ymlaen o ran paratoi Maes Llafur Cytûn newydd i'w gymeradwyo mewn cyfarfod o'r Gynhadledd Sefydlog yn y dyfodol. 

Diolchwyd i'r Ymgynghorydd Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg a'r Pennaeth Cyflawniad a'r Gwasanaethau Estynedig am eu gwaith ar y maes llafur hyd yma.