Rhoddodd Hannah Evans (Cyfarwyddwr
Gweithredol Strategaeth, Cynllunio a Phartneriaethau) gyflwyniad ac
ateb cwestiynau'r aelodau, ynghyd â Dr Paul Mizen (Arweinydd
Clinigol ar gyfer Trawsnewid Gwasanaethau).
Pwyntiau Allweddol o Gyflwyniad Hannah
Evans
- Cyd-destun a Phwrpas: Esboniodd
Hannah y ffocws ar Ysbyty Nevill Hall oherwydd presenoldeb Concrit
Aeredig wedi'i Awtoclafio a'i Atgyfnerthu (RAAC), sy'n peri risgiau
seilwaith ac wedi gwneud y safle yn flaenoriaeth ar gyfer buddsoddi
ac ailddatblygu.
- Pwysigrwydd Strategol: Mae
Nevill Hall wedi'i lleoli fel safle allweddol ar gyfer darparu
gofal iechyd lleol a rhanbarthol, gyda buddsoddiadau diweddar fel
uned radiotherapi newydd a chanolfan cataract rhanbarthol, sy'n
gwasanaethu nid yn unig Gwent ond hefyd rhanbarthau
cyfagos.
- Datblygiadau
Gwasanaeth: Bu cynnydd o 20% mewn
llawdriniaethau dydd yn Nevill Hall, ac mae'r ysbyty yn cael ei
ddatblygu fel canolfan lawfeddygol, gyda chynlluniau i ehangu
llawfeddygaeth dydd, cyfleusterau asesu, a gwasanaethau cleifion
allanol.
- Her Concrit Aeredig wedi'i Awtoclafio a'i
Atgyfnerthu (RAAC): Mae presenoldeb RAAC yn effeithio ar rannau sylweddol o'r
ystâd, ac mae angen mesurau lliniaru fel propio a
sgaffaldiau, ond y nod hirdymor yw cael gwared ar RAAC a defnyddio
hyn fel cyfle i gywiro maint a moderneiddio'r ysbyty.
- Proses Achos Busnes: Mae'r
ailddatblygiad yn y cam achos amlinellol strategol, sy'n cynnwys
ymgysylltu cynnar, diffinio'r achos dros newid, a pharatoi ar gyfer
cynllunio ac ymgynghori mwy manwl mewn camau achos busnes
diweddarach.
- Model Gwasanaeth sy'n Dod i'r
Amlwg: Mae'r cynlluniau'n cynnwys
canolfan ragoriaeth llawfeddygaeth dydd, cyfleusterau drws ffrynt /
asesu integredig, cynnal a chadw'r uned mân anafiadau, ehangu
gwasanaethau canser (radiotherapi a chemotherapi), datblygu
canolfan iechyd menywod, a gwella gwasanaethau diagnosteg a
therapi.
- Ymgysylltu ac
Ymgynghori: Mae'r tîm yn ymgysylltu'n
weithredol â staff, rhanddeiliaid, a'r cyhoedd trwy arolygon,
cyfarfodydd, ac allgymorth uniongyrchol, gan geisio adborth ar yr
achos dros newid ac egwyddorion sy'n dod i'r amlwg, gydag ymrwymiad
i gyfranogiad parhaus trwy gydol y broses ailddatblygu.
Cwestiynau Allweddol gan Aelodau
Y Cynghorydd Sirol Edwards
- Gofynnodd pwy ysgogodd ailddatblygu
NevillHall – y Bwrdd Iechyd neu
Lywodraeth Cymru, a pham, gan geisio eglurder ar y broses a'r achos
buddsoddi.
Cadarnhaodd Hannah fod y Bwrdd Iechyd wedi cychwyn y
broses, gyda chefnogaeth Llywodraeth Cymru, oherwydd y brys a
grëwyd gan RAAC. Roedd Nevill Hall
bob amser ar strategaeth yr ystâd, ond roedd RAAC wedi ei
wneud yn brif flaenoriaeth.
- Mynegodd bryder y gallai'r ymgynghoriad roi
disgwyliadau afrealistig i'r cyhoedd, gan gwestiynu pa wasanaethau
cleifion mewnol arbenigol (e.e. anadlol, gastroenteroleg,
cardioleg, pediatreg) fydd ar gael yn realistig yn Nevill Hall, o
ystyried cyfyngiadau gwasanaeth presennol.
Eglurodd Hannah na fydd arbenigeddau acíwt
(e.e. cardioleg, gastroenteroleg, pediatreg) yn dychwelyd i Nevill
Hall, gan fod angen canoli yn y Faenor ar gyfer cynaliadwyedd ac
ansawdd. Bydd gwasanaethau cleifion allanol a rhai gwasanaethau
achos dydd yn cael eu darparu yn Nevill Hall, ond nid arbenigeddau
cleifion mewnol acíwt.
- Holwyd maint triniaeth canser yn Nevill
Hall, gan nodi bod radiotherapi ar gael ond bod cemotherapi a
haematoleg yn gyfyngedig, a gofynnwyd am ddibyniaeth ar godi arian
cymunedol ar gyfer y gwasanaethau hyn.
Esboniodd Hannah a Paul fod radiotherapi bellach ar
gael yn Nevill Hall, gyda chynlluniau i ehangu cemotherapi a
gwasanaethau canser eraill mewn partneriaeth â
Felindre.
- Gofynnodd am gyngor ar sut i reoli
disgwyliadau'r cyhoedd a sicrhau y bydd barn trigolion yn dylanwadu
ar ganlyniadau, yn enwedig gyda dim ond pythefnos ar ôl yn yr
ymgynghoriad.
-
Cydnabuodd Hannah yr her o reoli disgwyliadau, gan
bwysleisio bod yr ymgysylltiad yn ddilys ond ni fydd yn gwrthdroi
canoli gwasanaethau acíwt blaenorol. Mae'r broses wedi'i chynllunio gyda goruchwyliaeth
annibynnol (Flice) i sicrhau tryloywder ac atebolrwydd.
- Gofynnwyd a oes cynlluniau datblygu neu
ymgynghoriadau tebyg ar gyfer Ysbyty Cymunedol Cas-gwent a sut
mae'n cyd-fynd â'r strategaeth ehangach.
Dywedodd Hannah nad yw Cas-gwent a Dyffryn Mynwy yn
rhan o brosiect presennol Nevill Hall ond eu bod wedi'u cynnwys yn
y strategaeth ystadau ehangach. Mae Cas-gwent yn cael ei ystyried
yn strategol bwysig, a bydd Dyffryn Mynwy yn cael ei ddatblygu
ymhellach mewn partneriaeth ag awdurdodau lleol.
- Adroddwyd am faterion cyrchu'r arolwg
ar-lein a gofynnwyd a yw'r arolwg yn amlinellu'n glir beth sy'n
gyraeddadwy i helpu i reoli disgwyliadau. Gofynnwyd hefyd a yw ysbytai Cas-gwent a Dyffryn
Mynwy wedi'u cynnwys yn y rhaglen hon neu a ydynt ar
wahân.
Addawodd Hannah ymchwilio i'r problemau mynediad
arolwg a adroddwyd, ac ailadroddodd bwysigrwydd cyfathrebu clir er
mwyn rheoli disgwyliadau.
Y Cynghorydd Sirol Powell
- Rhannodd y Cynghorydd Sirol Powell brofiad
personol am yr anhawster o deithio i gael triniaeth canser a
gofynnodd am effaith cael gwared ar gynhalwyr nenfwd (a osodwyd
oherwydd RAAC) yn Nevill Hall – yn benodol, a fyddai angen
cau'r ardaloedd yr effeithir arnynt yn ystod y gwaith neu a allai
gwasanaethau barhau.
Croesawodd Hannah yr adborth cadarnhaol ar
radiotherapi lleol, eglurodd mai dim ond rhai mathau o ganser sy'n
cael eu trin yn lleol ar hyn o bryd, ac esboniodd, er y gallai fod
angen rhai newidiadau interim (fel gwasanaethau symud), nid yw
logisteg fanwl am gau neu ddefnydd parhaus wedi'i chwblhau
eto. Mae'r ysbyty yn gweithio'n agos
gyda pheirianwyr i sicrhau diogelwch a bydd yn addasu yn ôl
yr angen.
Y Cynghorydd Sirol Butler
- Gofynnwyd am y mater parhaus o ddim ond un
lifft sy'n gweithio yn Nevill Hall, diffyg grisiau gerllaw, a'r
gorlenwi sy'n deillio o hynny – yn benodol, a oes cynlluniau
lliniaru tymor byr ar gyfer y sefyllfa anfoddhaol hon.
Cadarnhaodd Hannah fod trwsio'r lifftiau yn
flaenoriaeth ar hyn o bryd, gyda chynlluniau ar waith i fynd i'r
afael â'r broblem, a bod rhai gwasanaethau yn cael eu
hadleoli i leihau'r defnydd o lifftiau.
- Gofynnwyd a yw cau'r Uned Mân
Anafiadau yn Nevill Hall wedi cynyddu'r pwysau ar Ysbyty'r Faenor
ac a oes pryderon am staff yn cael eu dad-sgilio o
ganlyniad.
O ran yr Uned Mân Anafiadau, dywedodd Hannah
nad yw data yn dangos effaith negyddol sylweddol ar y Faenor o
gau'r uned dros nos, a bod cylchdroi staff a goruchwyliaeth
ymgynghorol yn cael eu cynnal i atal dad-sgilio.
Y Cynghorydd Sirol Bond
- Esboniodd y Cynghorydd Sirol Bond ei bod
hi'n aelod o Llais a gofynnodd pryd y byddai adborth gan Llais yn
cael ei adolygu a phryd y byddai penderfyniad ar yr opsiwn a
ffefrir ar gyfer Nevill Hall yn cael ei wneud.
Esboniodd Hannah fod adolygiadau rheolaidd gyda
Llais, gyda'r ymgysylltiad presennol i ddod i ben ganol mis Awst,
ac yna adroddiad. Bwriedir i'r achos
amlinellol strategol fynd i'r bwrdd iechyd ym mis Medi, ac ar
ôl hynny bydd yn cael ei gyflwyno i Lywodraeth
Cymru. Ni ddisgwylir i adeiladu
gwirioneddol neu newidiadau mawr ddechrau tan 2027-2028 oherwydd y
broses achos busnes hir.
Y Cynghorydd Sirol Riley
- Gofynnodd am argaeledd data ar nifer y
dioddefwyr canser eilaidd yn ardal Aneurin Bevan, nodi nad oes gan
Lywodraeth Cymru'r data hwn, a holwyd a fyddai triniaethau
radiotherapi uwch fel Radiotherapi Abladol Stereotactig (sef SABR)
ar gael yn lleol.
Dywedodd Hannah nad oedd ganddi'r niferoedd penodol
ond y byddai'n ceisio dilyn i fyny.
Esboniodd, er bod uchelgais ar y cyd â Felindre i ddychwelyd
cymaint o ofal â phosibl, bydd radiotherapi cymhleth yn
parhau i fod ar safle Felindre oherwydd anghenion arbenigedd ac
offer arbenigol.
- Gofynnwyd pa wasanaethau ychwanegol ar gyfer
dioddefwyr canser eilaidd sydd wedi'u cynllunio, gan dynnu sylw at
opsiynau lleol cyfyngedig a rhannu profiad personol gyda
radiotherapi arbenigol.
Sicrhaodd Hannah y bydd staff yn cylchdroi rhwng
safleoedd i gynnal sgiliau ac y bydd safon gofal Nevill Hall yn
cyfateb i safon Felindre ar gyfer cleifion cymwys, gyda rhai
gwasanaethau cymorth fel allgymorth Maggie yn cael eu hehangu, er
na ellir darparu pob gwasanaeth arbenigol yn lleol ar hyn o
bryd.
- Dywedodd fod y cleifion mwyaf sâl yn
aml yn gorfod teithio pellaf a nododd fod cefnogaeth Maggie yn
Nevill Hall yn gyfyngedig ac nid yw'n darparu ar gyfer dioddefwyr
canser eilaidd yn llawn.
Roedd Hannah yn cydnabod y pryder am deithio i'r
cleifion mwyaf sâl a'r cyfyngiadau presennol o gymorth lleol,
gan ailadrodd nad yw dychwelyd arbenigol pellach wedi'i gynllunio
ar hyn o bryd, ond nodwyd yr adborth.
Y Cynghorydd Sirol Brown:
- Gofynnwyd a fyddai paneli solar yn cael eu
cynnwys ar adeilad newydd Nevill Hall a chroesawodd y ffocws ar
flaenoriaethau lleol.
Dywedodd Hannah y byddai paneli solar neu fesurau
datgarboneiddio eraill yn cael eu hystyried fel rhan o'r dyluniad,
ond nid oes unrhyw beth wedi'i benderfynu eto.
- Gofynnwyd am seminar arall ar gefn gwlad
Gwent ac ysbytai lleol, yn enwedig o ran lleoleiddio
gwasanaethau.
Cadarnhaodd Hannah fod yn barod i ddychwelyd am
sesiwn ar Ysbyty
Brenhinol Gwent, Cas-gwent, ac ysbytai lleol. Cam
Gweithredu: Hazel Ilett
- Tynnodd sylw at faint poblogaeth Cas-gwent
yn erbyn y Fenni ac eiriolodd dros uned mân anafiadau yng
Nghas-gwent, gan fynegi pryderon am Uned Brys yn y Faenor a dryswch
cyhoeddus ynghylch pa uned mân anafiadau i'w
ddefnyddio.
Eglurodd Hannah mai Nevill Hall ac Ysbyty Sant
Gwynll?g yw blaenoriaethau ystad gyfredol, ac nid oes unrhyw
gynlluniau i ailgyflwyno uned mân anafiadau yng Nghas-gwent
ar hyn o bryd, gan nodi'r dalgylch ehangach ar gyfer uned mân
anafiadau Nevill Hall.
Y Cynghorydd Sirol Garratt
- Gofynnwyd am beidio ag anghofio ardal y
gogledd-ddwyrain (Trefynwy), gan sôn am heriau gyda mynediad
lleol at wasanaethau fel brechiadau a mynegi gobaith y byddai
Dyffryn Mynwy yn dod yn flaenoriaeth uwch gyda mwy o wasanaethau ar
gael.
Cydnabuodd Hannah y sylw, mynegodd anogaeth am safle
Dyffryn Mynwy, a nododd fod yr adborth wedi'i nodi.
Y Cynghorydd Sirol Chandler
- Diolchodd i staff BIPAB am siarad â
chynghorwyr a mynegodd ei bod yn gadarnhaol clywed am yr ymrwymiad
hirdymor i Nevill Hall fel ysbyty cymunedol lleol a chanolfan
ranbarthol.
Cytunodd Hannah i ddilyn i fyny gydag Ian Chandler
all-lein yngl?n â sut mae Nevill Hall yn ffitio i'r system
iechyd a gofal cymdeithasol ehangach.
- Tynnodd sylw at bwysigrwydd paru
gwasanaethau i broffil y boblogaeth, yn enwedig i'r henoed, a
chroesawu'r ffocws ar orthopaedeg ac offthalmoleg.
- Gwerthfawrogi ymgysylltiad cynnar â
chymunedau a rhanddeiliaid.
- Gofynnwyd iddynt weld y cynigion yng
nghyd-destun y system iechyd ehangach, gan gynnwys iechyd y
cyhoedd, gofal sylfaenol, atal, a gofal cymdeithasol, ac awgrymodd
sgwrs ddilynol ar yr integreiddio hwn.
- Holwyd sut y byddai lleihau nifer y gwelyau
yn effeithio ar restrau aros ar gyfer llawdriniaethau acíwt
a dewisol.
- Eglurodd Hannah fod y ffocws ar y math o
welyau a pharu'r gweithlu i anghenion cleifion, nid dim ond nifer y
gwelyau, a bod model Cas-gwent o ofal i'r henoed yn cael ei
ystyried i'w ailadrodd. Dywedodd
efallai na fydd nifer y gwelyau yn newid, ond bydd natur a mynediad
i welyau yn cael eu haddasu i adlewyrchu anghenion yn
well.
- Cefnogi'r ffocws ar ddiagnosteg a gwaith
ataliol, gan adleisio sylwadau blaenorol am fynediad lleol i
wasanaethau fel brechiadau.
Pwysleisiodd Paul Mizen fod gwaith yn mynd
rhagddo i ddarparu cymaint o ofal â phosibl yn agos at adref,
ochr yn ochr â'r datblygiadau yn Nevill Hall. Nododd y bydd y gwaith system ehangach hwn yn
parhau a disgwylir iddo ddod â manteision sylweddol yn y
dyfodol, gan y gall mwy o ofal iechyd a ddarperir ar hyn o bryd
mewn ysbytai symud i leoliadau cymunedol.
Crynodeb y Cadeirydd
Diolchodd y Cadeirydd i Hannah a Paul am eu
hamynedd wrth ateb cwestiynau'r aelodau a diolchodd i Dan am
hwyluso'r sesiwn. Nododd y Pwyllgor
gais am Seminar Aelodau yn y dyfodol ar Ysbyty Brenhinol Gwent,
Cas-gwent, ac ysbytai lleol.