Agenda item

Rhedodd RER drwy'r diweddariad atodedig, gan amlygu; cais am grant am £35,000 a gyflwynwyd ar gyfer prosiect Cysylltiadau a Chylchdeithiau Llwybr Arfordir Cymru i wella tri llwybr allweddol, bydd yr ymgynghorydd penodedig yn darparu cyfle ymgynghori ac adroddiad terfynol gyda'r holl wybodaeth angenrheidiol i gyflwyno cais pellach yn y flwyddyn ariannol newydd.

Mae ail gais grant hefyd wedi'i wneud i wella mynediad i bawb, ar hyd rhannau o Lwybr Arfordir Cymru yng Nghasnewydd a Sir Fynwy.  Cynhaliwyd asesiad byr gan Experience Community yn 2023/24, ac mae'r prosiect hwn yn edrych ar wella'r cynllun.  Gofynnir i ymgynghorydd ddarparu adroddiad dichonoldeb wedi'i gostio a'i ddylunio.   Bydd angen cwblhau'r grant erbyn 31^ain Mawrth 2025.  Bydd eto yn darparu'r wybodaeth i lywio grant pellach i'w weithredu ar lawr gwlad.  

Yn ogystal, mae'r Grant Gwella Mynediad yn ei flwyddyn olaf, ac mae wedi cynnwys creu fideos hyfforddiant ac wedi gweld ymdrechion gwirfoddol sylweddol dan arweiniad Tom Arnold, gan gwblhau 63 diwrnod tasg.

Rhoddodd RER ddiweddariad byr hefyd ar bontydd, gan gynnwys Pont Treadam Clawdd Offa a phont Inglis yn Nhrefynwy, gyda throsolwg a chyflwyniad manylach gan AP.

Eglurodd RER hefyd fod Cyngor Sir Fynwy hefyd yn ymwneud â Llywodraeth Cymru a'u nod o greu Map Digidol Cymru Gyfan o hawliau tramwy a mynediad cyhoeddus.  Mae Tîm Daearyddiaeth Llywodraeth Cymru (MapDataCymru) yn ceisio uno mapiau digidol Hawliau Tramwy Cyhoeddus mewn un map digidol, dan reolaeth Map Data Cymru.

Mae Sir Fynwy eisoes wedi cyflwyno'r rhan fwyaf o'r data y gofynnwyd amdanynt fel ardal beilot (mae'r wybodaeth hon eisoes ar gael ar-lein: Mynediad Sir Fynwy. Holodd aelodau'r Fforwm safle Map Data Cymru, a ddisgrifiwyd fel gwefan ganolog ar gyfer data agored cyhoeddus, gydag elfen map ac mae ar gael i'r cyhoedd. Mynegwyd diddordeb gan aelodau'r fforwm mewn derbyn dolen gwefan Map Data Cymru.

Cyflwynodd RER un o'r swyddogion maes y tîm mynediad, Andy Powell i gyflwyno'r gwaith parhaus y mae wedi bod yn ymwneud ag ef ar bontydd ledled y sir.

Cyflwynodd AP drosolwg manwl o'r sefyllfa bresennol gyda phontydd ledled y sir, gan amlinellu'r gwahanol fathau a hyd amrywiol o strwythurau ar draws y 1362 o bontydd y gellir dod o hyd iddynt.
Eu cyflwr cyffredinol, yr heriau sy'n cael eu hwynebu o ran arolygu, atgyweirio, cau ac amnewid. 

Yn benodol y broses a ddefnyddir ar ôl i bont gael ei chau, ymweliad safle cychwynnol, naill ai ar ôl adroddiad gan aelod o'r cyhoedd, neu ar ôl archwiliad arferol, penderfyniad i gau'r bont trwy rybudd (mae rhybudd brys yn para hyd at 24 diwrnod), yna naill ai rhaglennu gwaith i'w atgyweirio, os yw'n bosibl gwneud hynny, neu geisio gorchymyn cau (sy'n para hyd at 6 mis). Galluogi'r bont i aros ar gau wrth aros am un i'w disodli. Mae pontydd yn y sefyllfa hon yn cael eu hychwanegu at restr ac yn cael eu blaenoriaethu i'w disodli.

Unwaith y bydd pont yn cael ei disodli, mae angen ceisio cyllid, gofyn am dendrau i wahodd contractwyr i gyflenwi pont newydd, tynnu'r hen un, paratoi'r tir a gosod y bont newydd, gwneir trefniadau hefyd gyda thirfeddianwyr i gael mynediad, ac yna gosod y bont newydd. Gall nifer o anawsterau godi yn ystod y broses hon, megis y tywydd, lefelau d?r, materion perchnogaeth tir, lleoliad pontydd, erydiad ac ati.  Rhoddwyd pont clawdd Offa yn ddiweddar fel enghraifft o ble roedd y tywydd a lefelau d?r yn oedi gosod a gwaith tir, ac ar ôl gosod y bont, roedd stormydd pellach yn golygu bod angen tynnu coeden fawr a oedd o dan y bont newydd, gan oedi'r agoriad ymhellach. Ar hyn o bryd, er bod y lleoliad ar gael, mae angen gwaith terfynol i'r llwybrau nesáu ond bydd angen tywydd sychach cyn y gall hyn ddigwydd.

Yn ogystal, lle mae rhai pontydd yn parhau i gael eu defnyddio, a'r rhwystrau a godwyd yn cael eu torri er gwaethaf y cau, gellir gwneud penderfyniad i gael gwared ar y bont yn gyfan gwbl nes y gellir gosod pont newydd.

Yn olaf, rhoddodd AP sefyllfa bresennol y cynllun rheoli asedau, a'r gwaith pontydd ar gyfer eleni y gobeithir ei gyflawni, gan ddileu 10, disodli hyd at 15 ac asesiadau pellach ar 4.