Agenda item

Cyflwynodd yr Aelod Cabinet Ben Callard yr adroddiad ac atebodd gwestiynau'r aelodau gyda Frances O'Brien, Tyrone Stokes, Peter Davies, Jane Rodgers, Peter Davies, Jonathan Davies a Dave Loder:  

Pwyntiau allweddol a godwyd gan Aelodau: 

1.          Sut ydych yn cynnig ein bod yn sicrhau bod ysgolion yn gallu darparu addysg dda i blant, gydag 16 ohonynt bellach mewn diffyg? 

2.          Beth yw eich barn am y cyfrifoldebau ychwanegol sy'n cael eu trosglwyddo gan Lywodraeth Cymru e.e. prydau ysgol am ddim - beth ellir ei wneud am y rheini?  A oes unrhyw beth arall sy'n berthnasol y gallwn gael gwybod amdano?  

3.          Gan ein bod ni'n edrych yn ôl-weithredol ac yn gallu gweld yr ardaloedd lle mae gorwariant, beth yw'r mesurau adfer arfaethedig? A ellir rhoi sicrwydd i drigolion y byddant yn cael eu trin?  

4.          Rydym wedi clywed am yr amodau y mae'r cyngor angen eu bodloni bob blwyddyn, ond o ran rhagolygon o £3.6m fydd dros y gyllideb, beth sy'n wahanol eleni? 

5.          A allai trigolion gofyn yn rhesymol am gryfder ein rhagolygon o gofio bod gorwariant o £3.1m wedi'i ragweld ym Mis 6 ac mae hynny wedi cynyddu i £3.6m ym Mis 9? 

6.          Mae’r diffyg o £180 mil i’r Borough Theatre yn syndod - beth yw'r rhesymau am hynny? A oes unrhyw beth y gallwn ni ei wneud fel Cynghorwyr i helpu gyda gwaith hybu ac ati? 

7.          Mae'n dda gweld gwarged i Barc Hamdden Casnewydd ond roedd prinder o £47 mil - a yw hynny'n cael sylw? A Castle Gate, am £96 mil? 

8.          Beth yw'r esboniad am y gost am gludiant ADY o Sir Gâr? 

9.          Mae'r adroddiad yn dangos cynnydd mewn incwm ar gyfer Canolfan Hamdden Trefynwy sy'n galonogol iawn, ond cynnig y gyllideb yw i leihau oriau yno - a yw hynny'n wrthgynhyrchiol, gan ein bod yn gweld mwy o ddefnydd? 

10.       Yngl?n â’r pwysau o fewn y flwyddyn ar gyfer Gofal Cymdeithasol, yn enwedig Gofal Cymdeithasol i Oedolion, beth ydym yn rhagweld y bydd y cynnydd ar arbedion cyllideb ar ddiwedd y flwyddyn?

11.       A yw’r cynnydd mewn lleoliadau Cartrefi Gofal yn un tymor byr e.e. i'r rhai sy'n dod allan o'r ysbyty neu sydd angen gwella ar ôl cwymp.

12.        A pha ragdybiaethau sy'n cael eu gwneud ar gyfer y gyllideb yngl?n â hwy, neu a yw'n fater i'r rhai sydd wedi cael asesiad o'u hanghenion a dyna'r lle gorau iddyn nhw? 

12.       Mae llawer iawn o bwysau yn cael ei roi ar ofalwyr di-dâl ac aelodau'r teulu i gefnogi unigolion gartref - a allwn ni ddeall mwy am hynny?  

13.       O ran lleoliadau plant, a ydym yn mynd ati i ail-gydbwyso gwasanaethau, sy'n edrych i gofrestru mwy o leoliadau nad ydynt yn arbenigwyr?  Neu a yw'r materion hynny'n cyflwyno lleoliadau arbenigol ac nid oes gennym unrhyw ddewis na dod o hyd i hyn o'r farchnad?  

14.       O ran y cynnydd sylweddol mewn ffioedd darparwyr, a ydym yn deall yn llawn eu costau a'u hanghenion? 

15.       A yw'n gywir bod cyfanswm dirywiad o £686 mil wedi bod yn y diffyg a ragwelwyd rhwng Mis 6 a Mis 9? 

16.       Beth yw’r disgwyliad o’r gorwariant gwirioneddol a ragwelir yn ein gwasanaethau, yn hytrach na’r mesurau a gymerir yn fewnol i geisio cydbwyso neu beidio y byddwn mewn cydbwysedd o fewn ein gwasanaethau erbyn diwedd y mis nesaf? 

17.       A yw'n gywir bod y tri phrif wasanaeth sy'n gyrru gwariant o fewn y cyngor wedi dirywio gan £617 mil rhwng Mis 6 a Mis 9, a bod y gorwariant a ragwelir ar gyfer y flwyddyn i'r gwasanaethau hynny bellach yn £5.04m? Ac os ychwanegir gorwariant y gyfraith, llywodraethu ac adnoddau, byddai'n mynd â'r gorwariant a ragwelir i £5.1m ar gyfer diwedd y flwyddyn? 

18.       O fewn Priffyrdd, beth yw'r esboniad pam ein bod yn tanwario £26 mil pan fyddwn wedi gweld incwm uwch o £339 mil mewn ffioedd? 

19.       A allech chi ymhelaethu ar yr hyn y mae’r tanwariant yn y gyllideb gyfalaf o £3.5m a’r llithriad yn ei olygu o ran cyflawni prosiectau cyfalaf, a sut yr ydym yn rheoli ac yn defnyddio’r cronfeydd hynny? 

20.       Yngl?n â'r llithriad amser ar gyfer cwblhau ysgol Brenin Harri VIII, a oes amser diwygiedig ar gyfer agor ar hyn o bryd? 

Crynodeb: 

Ystyriodd y pwyllgor nifer o bwyntiau gan gynnwys darparu addysg i blant, trosglwyddo cyfrifoldebau ychwanegol gan Lywodraeth Cymru, mesurau adfer ar gyfer gorwario, cryfder rhagolygon, y diffyg ar gyfer y Borough Theatre, gwarged Parc Hamdden Casnewydd, cost trafnidiaeth ADY o Sir Gâr, y cynnydd mewn incwm ar gyfer Canolfan Hamdden Trefynwy,  pwysau yn ystod y flwyddyn ar gyfer Gofal Cymdeithasol, y cynnydd mewn lleoliadau Cartrefi Gofal, y pwysau ar ofalwyr di-dâl, lleoliadau plant, y cynnydd mewn ffioedd darparwyr, y dirywiad yn y rhagolygon diffyg, disgwyliadau'r gorwariant a ragwelir mewn gwasanaethau, y dirywiad yn y prif wasanaethau sy'n gyrru gwariant o fewn y cyngor, y tanwariant yn y Priffyrdd, tanwariant a llithriad y gyllideb gyfalaf, a'r llithriad amser ar gyfer cwblhau ysgol Brenin Harri VIII.? 

Diolch i'r Aelod Cabinet a'r Swyddogion.  Cynigiwyd yr argymhellion a'r adroddiad.