Agenda item

Craffu ar y broses hunanasesu i lywio dealltwriaeth yr Aelodau o drefniadau'r Cyngor a nodi meysydd i'w craffu ymhellach

Cyflwynodd y Cynghorydd Brocklesby yr adroddiad a chafwyd cyflwyniad gan Richard Jones a Hannah Carter. Atebodd y Cynghorydd Brocklesby, Matthew Gatehouse a Richard Jones gwestiynau'r aelodau.

Pwyntiau allweddol a godwyd gan aelodau’r Pwyllgor:

·        Nodi y byddai rhoi mynediad at yr adroddiad hwn i’r cyhoedd, ynghyd â dangosfwrdd wedi bod yn fwy defnyddiol, ac y dylid ystyried cydlyniad o’r fath.

·        Gofyn am ragor o wybodaeth am y broses hunanasesu, a oes cynlluniau cyfathrebu â rhanddeiliaid, ac a oes adolygiadau’n digwydd o’r hyn sydd wedi’i wneud

·        A ofynnir am farn trigolion ar werth am arian

·        Gofyn pam mai dim ond 40% yw canran y bobl sy’n teimlo eu bod yn gallu dylanwadu ar benderfyniadau

·        Nodi bod rhai cynghorau’n rhoi hunanasesiad i grwpiau preswylwyr er mwyn gofyn eu barn ar effaith perfformiad y cyngor ar drigolion – nodi pwysigrwydd a gwerth adborth gan drigolion a’r gwahaniaeth rhwng preswylwyr yn teimlo eu bod yn gallu dylanwadu ar benderfyniadau a gallu cymryd rhan mewn gwirionedd yn y broses honno

·        Arsylwi, gyda ffocws yr adroddiad ar allbynnau, y byddai wedi bod yn ddefnyddiol cael mwy o wybodaeth am fudd uniongyrchol y canlyniadau hynny i drigolion ee manteision iechyd yn deillio o’r cynnydd yn y nifer sy'n defnyddio cyfleusterau hamdden.

·        Gofyn sut mae'r cyngor yn defnyddio cyfleusterau hamdden i ohirio datgyflyru, sicrhau bod preswylwyr yn osgoi gofal brys mewn ysbyty, a gwella iechyd meddwl a lles rhai grwpiau penodol

·        Gofyn sut yr ydym yn mynd i gofnodi a mesur lleisiau ar brofiadau bywyd, a ellir ymgysylltu â dinasyddion wrth gynllunio gwasanaethau, ac a ellir anfon fersiwn cynnar o’r adroddiad i Swyddfa Cenedlaethau’r Dyfodol i’w adolygu, i weld a yw’r setiau data cywir yn cael eu cofnodi

·        Nodi y byddai’n ddefnyddiol cael cymariaethau perthnasol ag awdurdodau eraill, ac y byddai data o’r fath yn cael ei ddangos orau mewn dangosfwrdd

·        Gofyn pam na ellir cael targedau interim nawr, sut mae’r wybodaeth a ddarperir gan swyddogion yn cael ei herio, ac a all yr adroddiad wneud llai o edrych yn ôl ac edrych yn fwy i’r dyfodol

·        Gan na fydd dangosfwrdd yn rhyngweithiol i'r trigolion, mae angen rhoi ystyriaeth ofalus i'r wybodaeth a roddwn i drigolion - mae'n bwysig iawn bod profiad ac adborth trigolion yn cael eu cynnwys yn y gwerthusiad hwn, ac mae angen newid y teimlad nad ydynt yn teimlo eu bod yn cael eu cynnwys yn y cyngor

·        Awgrymu y byddai'n ddefnyddiol cael mwy o fanylion ar sut mae'r strategaethau a'r arolygon a grybwyllwyd yn yr adroddiad wedi effeithio ar y broses o wneud penderfyniadau, megis yr arolwg Natur Wyllt

·        Mynegi amheuaeth ynghylch defnyddioldeb rhai arolygon e.e. arolwg llyfrgell, gofyn pam na ofynnwyd i’r 99% o’r rhai nad ydynt yn ddefnyddwyr pam nad ydynt yn defnyddio’r gwasanaethau llyfrgell

·        Cynnig, gyda'r angen i ddod o hyd i ffyrdd gwell o gyfathrebu, y dylid cynnwys gwybodaeth arall wrth gyflwyno bil treth cyngor blynyddol

·        Nodi weithiau nad oes meini prawf gwrthrychol er mwyn cymhwyso rhywbeth fel llwyddiant e.e. cyflwyno’r terfynau 20mya, gan fod Sir Fynwy yn gynllun peilot, ac y gall y dull o fesur llwyddiant fod yn oddrychol iawn.

·        Gofyn a ddylai 'llwyddiant' prosiect gynnwys cefnogaeth gyhoeddus

·        Ailadrodd y byddai’n ddefnyddiol gwybod beth mae awdurdodau eraill yn ei wneud, a gofyn a allwn rannu arfer â hwy, er mwyn sicrhau ein bod yn gofyn y cwestiynau cywir i’n hunain

·        Cynnig bod crynodeb o’r drafodaeth heddiw yn cael ei anfon at y pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd – bydd y Cadeirydd yn cynnwys y pwyllgor wrth anfon ei grynodeb i’r Cabinet.

·        Gofyn a ellid cyhoeddi ymgynghoriadau mewn cylchlythyrau cymuned a chylchlythyrau plwyf

·        Gofyn pam fod targed 2026/27 ar gyfer effaith economaidd blynyddol twristiaeth draean yn is na’r ffigwr diweddaraf

·        Nodi y byddai manylion effaith gweithredu’r cwricwlwm addysgu newydd wedi bod yn ddefnyddiol, yn enwedig mewn perthynas â’r newid mewn dysgu gwyddoniaeth, a mynegi pryder ynghylch y gostyngiad ym mhynciau iaith ar lefel TGAU a Lefel A  – CAM GWEITHREDU: ychwanegu diweddariad ar addysg iaith a gwyddoniaeth i'r rhaglen waith

·        Cwestiynu perthnasedd targedau lleihau gwasanaeth a oedd wedi’u cyrraedd cyn yr ymosodiad ar yr Wcráin a'r cynnydd mewn chwyddiant a ddaeth yn ei sgil.

·        Gofyn a yw’r diffyg a ragwelir yn y gyllideb o £23m ar gyfer 26/27 ynghyd â’r rhagolwg y bydd y cronfeydd wrth gefn yn crebachu i £22.7m o fewn yr un amserlen yn rhywbeth y gellir ei ddiffinio fel sefydliad sy’n nesáu at ansolfedd, a pham nad oes sylwebaeth benodol yn cysylltu’r ddau ffigur dan sylw gyda'i gilydd

·        Gofyn sut rydym yn bwriadu defnyddio gwell data er mwyn gwella profiad dinasyddion, a nodi pwysigrwydd cynlluniau busnes y gwasanaeth i bopeth y mae'r cyngor yn ei wneud

·        Ailadrodd pwysigrwydd dadansoddiad o randdeiliaid; er enghraifft, o ran chyflwyno terfynau 20mya yn Sir Fynwy, nid oedd digon o ymgysylltu â thrigolion – mae angen i’r cyngor ystyried adolygiad o Gamau Cyn Gweithredu yn ogystal â Chamau Ôl Weithredu – a nodi nad oes unrhyw argymhelliad o’r hyn a ddysgwyd ym Mharc Spytty

Crynodeb y Cadeirydd:

Diolchodd y Cadeirydd i'r swyddogion a chynigiodd yr adroddiad.