Cofnodion:
Y ddau gam o addysg i'w trafod yw Cyfnod Allweddol 5 (disgyblion sy'n gadael yr ysgol yn 18 oed, ar ôl cwblhau cymwysterau Safon Uwch a BTEC yn nodweddiadol) a Chyfnod Allweddol 4 (diwedd addysg statudol.) Y peth cyntaf i'w gwmpasu yw'r penderfyniadau a wneir dros ranbarth GCA (GCA yw ein partneriaid ym maes gwella ysgolion, gan weithio'n agos gyda'n hysgolion ac fel rhan o'r darlun cenedlaethol.) Mae'r ffordd yr ydym yn defnyddio data perfformiad wedi newid yn sylweddol: y dyddiau cyhoeddi ar y diwrnod sut y mae pob ysgol wedi llwyddo, y cyfraddau pasio, ac ati wedi ein gadael i raddau helaeth. Mae hyn am reswm da, gan eu bod wedi arwain at ymddygiadau nad oeddent yn gadarnhaol, gydag ysgolion yn gwneud penderfyniadau ynghylch sut roeddent yn cofnodi plant ar gyfer rhai cymwysterau, a'r ffordd yr oeddent yn dysgu plant. Nawr, mae canlyniadau arholiadau yn rhan allweddol o'r ffordd rydyn ni'n gweithio gydag ysgolion, ond maen nhw'n cael eu defnyddio mewn ffordd fwy eiliw a sensitif.
Trwy gydol mis Mai a mis Mehefin, cynhaliodd Cymwysterau Cymru (y rheolydd annibynnol yng Nghymru) ymgynghoriad â rhanddeiliaid ynghylch sut y byddai'n safoni canlyniadau arholiadau yng Nghymru yr haf hwn. Codwyd pryderon ynghylch y broses honno, ond buom yn gweithio drwyddi gyda Chymwysterau Cymru, ac roedd Llywodraeth Cymru yn amlwg yn cymryd rhan hefyd. Penderfynwyd ar yr algorithmau, sydd bellach yn enwog, fel y broses ar gyfer pennu'r graddau. Wrth inni agosáu at ddiwrnod Safon Uwch yn benodol, roedd dyfalu dwysach ynghylch sut y byddai'r algorithm yn gweithio, a'r effaith y gallai ei chael ar fyfyrwyr. Yng Nghymru, gwnaed sawl trafodaeth a phenderfyniad mewn nifer o ddyddiau, a oedd yn effeithio ar y ffordd y mae plant yn derbyn eu canlyniadau arholiad. Y cyntaf, ar gyfer Cyfnod Allweddol 5, oedd cyhoeddiad y Gweinidog ar 12fed Awst y byddai unrhyw fyfyriwr yn gallu cyrchu ei radd Lefel UG pe bai'n well na'r radd Lefel Safon Uwch a bennir gan algorithm (ar ddiwedd y flwyddyn gyntaf, mae plant yn eistedd eu Lefel UG, sy'n ffurfio 40% o'u Lefel Safon Uwch, ac yn yr ail flwyddyn maent yn sefyll eu Safon Uwch, sy'n ffurfio'r gweddill.) Ar 13eg Awst, cyhoeddwyd canlyniadau'r arholiadau. Cefnogodd yr ysgolion eu plant, fel bob amser, a buont yn gweithio'n galed i wneud synnwyr o'r cyhoeddiad y diwrnod cynt, ac i ddeall beth fyddai ei effaith ar allu plant i gael mynediad i'w cam nesaf. I'r mwyafrif o fyfyrwyr, roedd y cam nesaf hwnnw'n golygu astudio mewn addysg bellach.
Fodd bynnag, fel y gwyddoch, bu gwrthdaro enfawr ledled y DU ynghylch effaith yr algorithm, ei annhegwch, a sut yr oedd plant mewn ysgolion neu golegau mwy mewn ardaloedd difreintiedig fel pe baent yn cael eu cosbi i raddau mwy na'r rheini mewn mannau eraill. Nid yw hynny i gyd yn berthnasol i Gymru: yma, y ddadl a gyflwynwyd gan y llywodraeth, y bwrdd arholi a Chymwysterau Cymru oedd bod dangosydd llawer gwell o gyrhaeddiad presennol ar gyfer SU oherwydd bod gennym y radd UG eisoes. Yn dilyn trafodaethau ledled y DU, penderfynodd Llywodraeth Cymru symud i sefyllfa lle gallai graddau a aseswyd gan ganolfannau, sef y rhai a gyflwynwyd gan ysgolion i'r cyrff arholi sy'n cynrychioli'r hyn y credent y byddai myfyriwr yn ei gyflawni'n rhesymol yn yr haf, wedi'u defnyddio yn ogystal â gradd UG y flwyddyn flaenorol, ac yn ogystal â gradd yr algorithm.
Rydym yn gwybod bod hyn wedi effeithio ar rai o'n myfyrwyr, gan gynnwys gwneud mynediad i'w cwrs AU dymunol yn fwy heriol nag y byddem wedi'i obeithio. Rydym yn gweithio i ddatrys materion fel y rhain. Cyfnod Allweddol 5 fel rheol yw'r mwyaf syml o ganlyniadau'r arholiadau, ond eleni roedd yn fwy o broblem oherwydd y dryswch ynghylch y graddau, ac oherwydd bod prifysgolion eisoes wedi ymateb i'r myfyrwyr ar ôl cyhoeddi'r canlyniadau i ddechrau, ac yna'n gorfod edrych ar sut i reoli eu cynigion ar ôl i'r dull newid. Roeddem mewn cysylltiad agos iawn â'n 4 pennaeth uwchradd i ddeall yr hyn yr oeddent yn ei wneud i sicrhau bod eu dysgwyr yn gallu cyrchu'r cyrsiau AU a ddymunir. Mewn cyfarfod dilynol o'r pwyllgor hwn, byddwn yn gallu darparu data cyrchfan o'n hysgolion - rwy'n credu y bydd hynny'n fwy effeithiol am eleni, yn hytrach na meddwl am nifer y plant a gyflawnodd drothwyon penodol.
O ran Cyfnod Allweddol 4: Nododd cyhoeddiad y Gweinidog yn ystod wythnos 17eg Awst y byddai myfyrwyr TGAU yn cael yr uchaf o naill ai eu gradd a asesir yn y ganolfan neu'r radd a bennir gan yr algorithm. Y cyntaf fydd yn pennu'r graddau mwyaf arwyddocaol ar gyfer y garfan eleni. Rydym wedi bod yn glir iawn gyda'n hysgolion na fyddwn yn gallu defnyddio canlyniadau TGAU at ddibenion atebolrwydd fel yr ydym o'r blaen oherwydd mympwyon y system a'r prosesau eleni. Fel y soniwyd yn gynharach, rydym yn ceisio symud i ffwrdd o ddull cyhoeddedig a chyhoeddus, i un mwy arloesol. Ond mae'r newidiadau sydd wedi digwydd yn yr haf mor sylweddol nes ei bod hi'n anodd iawn i ni wneud unrhyw beth yn yr ysgol. Byddwn yn gweithio'n agos gyda'n hysgolion yn ystod yr wythnosau nesaf i ddeall beth ddigwyddodd yn yr haf, y tu hwnt i'r prif ddata, ac i sicrhau bod eu paratoadau ar waith ar gyfer y flwyddyn nesaf.
Er mwyn rhoi synnwyr o raddfa'r newid mewn graddau: yn 2019, cyrchodd 7% o fyfyrwyr radd A*, yn 2020 roedd yn 12.1%. Ar gyfer myfyrwyr sy'n cyrchu graddau A*-A, roedd yn 18.4% yn 2019 a 25.9% yn 2020. Symudodd A*-C (C yw'r hen linell 'Llwyddiant') o 62.8% yn 2019 i 74.5% yn 2020. Cafodd y gyfradd basio lawn, A*-G, gynnydd llawer llai, o 97.2% yn 2019 i 99.6% yn 2020. Gan fod y symudiad yn sylweddol, mae'n rhaid i ni fod yn ofalus iawn yngl?n â sut rydyn ni a'r ysgolion yn defnyddio'r data. Rwy'n falch iawn bod y broses yr aethom drwyddi gyda'r ysgolion yn ystod y flwyddyn yn rhoi syniad da o'u trywydd; maent i raddau helaeth wedi bod yn unol â'u llwybrau a nodwyd. Rydym wedi bod yn glir fel cyfarwyddwyr ledled Gwent a rhanbarth GCA ein bod am ddod o hyd i ddull cyffredin o rannu'r data a'r dadansoddiadau sydd gennym.
Pan ddown â'r wybodaeth honno yn ôl i'r pwyllgor hwn, byddwn yn ceisio deall rhai o'r ddeinameg o amgylch y Cap-9, sef y prif fesur ar ddiwedd Cyfnod Allweddol 4, sy'n cynnwys 9 slot cymhwyster. Mae 3 o'r rhain yn benodol (mesur llythrennedd [y gorau o lenyddiaeth neu iaith Saesneg neu Gymraeg], y mesur rhifedd [y gorau o fathemateg neu rifedd], a'r mesur gwyddoniaeth [y radd orau o TGAU gwyddoniaeth]), a gellir llenwi'r 6 slot sy'n weddill gyda'r canlyniadau gorau y mae'r dysgwr yn eu cyflawni. Yn hytrach na chymharu carfan eleni â'r rhai blaenorol, byddwn yn ystyried gwahaniaethau posibl o fewn carfan eleni: bechgyn a merched, PYDd a dysgwyr nad ydynt yn PYDd, ac ati. Byddwn yn ystyried meysydd eraill o ddiddordeb, megis perfformiad pwnc.
Yn yr un modd â Chyfnod Allweddol 5, mae cyrchfannau yn bwysig iawn o ran Cyfnod Allweddol 4, gan y bydd llawer o fyfyrwyr yn penderfynu beth y byddant yn ei astudio ar Safon Uwch, a/neu ba sefydliad y byddant yn ei fynychu (aros yn yr un lle, mynychu coleg, cychwyn prentisiaeth, ac ati). Daeth sicrhau bod y myfyrwyr wedi'u cynghori'n dda eleni yn hanfodol i'n hysgolion, sydd wedi gweithio'n ofalus gyda'u myfyrwyr i drafod gyda nhw a'u cynghori am eu hopsiynau a'u cyfleoedd gorau. Rydym yn gweld niferoedd cynyddol o blant yn aros ymlaen yn ein chweched dosbarth, sy'n gadarnhaol iawn, gan ein bod ni eisiau amgylchedd ffyniannus ôl-16 yn Sir Fynwy.
Her:
A wnaeth unrhyw fyfyrwyr golli allan ar leoedd AU, oherwydd y tri math gwahanol o raddau?
Ar hyn o bryd, nid oes gennym ffigurau ar gyfer faint o ddisgyblion yn Sir Fynwy a fethodd ar eu dewis cyntaf. Byddwn yn ceisio darganfod hynny yn ystod y dadansoddiad Cyrchfan. Fel rheol, mae yna rai disgyblion nad ydyn nhw'n derbyn y graddau roedden nhw'n gobeithio amdanyn nhw, er mwyn mynd i'w prifysgol dewis cyntaf. Mae proses UCAS yn caniatáu iddynt ddewis ail ddewis, ar gyfer y posibilrwydd hwn. Eleni, cafodd rhai plant fynediad at glirio, y broses lle mae pob un o'r lleoedd prifysgol nad ydynt wedi'u llenwi fel cynigion dewis cyntaf neu ail ddewis ar gael i'r boblogaeth gyffredinol o fyfyrwyr. Gall myfyrwyr fynd i mewn i leoedd clirio pe bai eu graddau'n well neu'n waeth na'r disgwyl. Rydym yn gwybod bod nifer benodol o fyfyrwyr wedi cyrchu clirio, a allai awgrymu eu bod wedi colli allan ar eu dewis cyntaf.
Wrth wneud cais am le mewn prifysgol, a oes rhaid i'r myfyrwyr nodi pa asesiad (UG, GAC, Algorithm) a ddefnyddiwyd i gyfrifo eu graddau?
Nid wyf yn credu bod unrhyw ofyniad i'r myfyrwyr ddatgelu'r modd y pennwyd eu graddau. Gweithiodd y byrddau arholi trwy'r broses a phenderfynu eu hunain pa radd y dylid ei dyrannu i bob disgybl. Roedd tri newidyn i'w hystyried, a chymerwyd y radd uchaf ymhlith y rhain.
Sut y byddwn yn paratoi ar gyfer canlyniadau'r flwyddyn nesaf, o gofio'r potensial ar gyfer cyfnodau clo lleol ac ati?
Fe wnaethon ni gwrdd fel y 22 cyfarwyddwr addysg dydd Gwener diwethaf gyda swyddogion Llywodraeth Cymru, a hwn oedd un o'r cwestiynau cyntaf a ofynnwyd. Y cyhoeddiad pwysig yn ddiweddar fu'r adolygiad annibynnol i'r hyn a ddigwyddodd yr haf hwn - bydd cyfarwyddwr y Brifysgol Agored yng Nghymru yn gwneud hyn. Rwy'n credu y bydd adroddiad interim i'r gweinidog ym mis Hydref, gydag adroddiad terfynol erbyn mis Rhagfyr. Y neges gan Lywodraeth Cymru yw na fydd penderfyniad brysiog ynghylch arholiadau'r flwyddyn nesaf. Mae syniadau posib wedi cael eu crybwyll yn y wasg, fel symud dyddiadau'r arholiadau yn ôl, gan roi'r amser i ddisgyblion wneud iawn am yr hyn a gollwyd eleni - fy nealltwriaeth i yw nad yw hyn mor hawdd ag y gallai swnio. Mae awgrymiadau eraill yn cynnwys defnyddio graddau a aseswyd mewn canolfannau eto ond gyda lefel gymedroli uwch, naill ai o gyrff arholi neu gymedroli yn yr ysgol, efallai'n cynnwys cymedroli rhwng ysgolion (na ddigwyddodd eleni).
Gan fod y graddau wedi bod yn uwch yn gyffredinol, a yw'r cyrsiau wedi codi eu gofynion?
Pe credid bod yr algorithm ar y cychwyn wedi bod o fudd mwy i rai grwpiau nag eraill, y risg fyddai y gallent gael mynediad i leoedd ond y ffordd y defnyddiwyd y GAC, roedd gan y system gyfan y pwysau chwyddiant hwnnw, ac felly byddai pawb wedi elwa ohono - os, yn wir, roedd y pwysau hwnnw'n bodoli. Felly bydd yn ddiddorol gweld beth yw'r cynlluniau, a sut mae AU fel sector yn ymateb i'w gynlluniau ar gyfer y flwyddyn nesaf. Y cyflwyniadau ar gyfer UCAS yw tymor yr hydref, felly bydd myfyrwyr yn meddwl nawr am ble maen nhw'n mynd i wneud cais (mae disgyblion eisoes wedi gwneud cais am leoedd milfeddygol a meddygaeth). Bydd y cynigion gan brifysgolion eisoes wedi'u gwneud; felly mae disgyblion eisoes yn gwybod a ydynt wedi cael eu derbyn gan eu sefydliad cyn iddynt dderbyn eu canlyniadau arholiad. Mae'r prifysgolion hefyd yn derbyn y canlyniadau gerbron yr ysgolion. Felly ni fydd cyfle wedi bod i newid y cynigion i blant eleni ond y flwyddyn nesaf efallai y byddan nhw'n meddwl am bwy maen nhw'n eu cynnig a faint o lefydd maen nhw'n eu cynnig (ar gyfer cyrsiau poblogaidd maen nhw fel arfer yn 'gor-gynnig', gan wybod ni fydd pob plentyn yn cyflawni ei ganlyniadau disgwyliedig mewn blwyddyn gyffredin). Felly, bydd yn rhaid aros i weld beth sy'n digwydd yn ystod y flwyddyn.
Crynodeb y Cadeirydd:
Diolch i Mr Mclean am roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r pwyllgor am yr hyn sy'n sefyllfa gymhleth iawn, yng Nghyfnod Allweddol 4 a 5. Wrth gwrs, bu cymaint o ddiddordeb yn y cyfryngau yn ystod yr haf, mae wedi bod yn anhygoel o anodd. Hoffai'r pwyllgor ddiolch i athrawon hefyd am eu mewnbwn a'u hamser, yn enwedig amser athrawon TGAU a Chweched Dosbarth a dreuliwyd dros gyfnod y canlyniadau. Y prif bryder yw tegwch, yn enwedig wrth symud ymlaen i garfan y flwyddyn nesaf oherwydd bod tarfu ar eu haddysgu, gyda darn sylweddol o addysgu wedi'i golli - ac nid ydym yn gwybod beth fydd yn digwydd yn ystod y misoedd nesaf sy'n arwain at y set nesaf o arholiadau. Byddwn yn dychwelyd at y pwnc hwn yn ddi-os.