Agenda and minutes

Jill Bond. John Crook, gyda Su McConnell yn eilydd.

Dim.

Dim.

Cyflwynodd yr Aelod Cabinet Ben Callard gyflwyniad, cyflwynodd yr adroddiad ac ateb cwestiynau'r aelodau gyda Matthew Gatehouse, Jonathan Davies, Ian Saunders, yr Aelod Cabinet Ian Chandler, Jane Rodgers a Will McLean.

• A oes unrhyw wasanaethau rheng flaen eraill yn cael eu hystyried ar gyfer cwtogi neu gau, yn enwedig yng ngoleuni'r newidiadau arfaethedig i Lyfrgell Trefynwy? Nid oes unrhyw gynigion i symud Llyfrgell Trefynwy na chau unrhyw hybiau.  Y cynnig yw addasu oriau agor yr hyb i gynhyrchu arbedion refeniw wrth leihau tarfu ar wasanaethau.

• Sut ydych chi'n disgwyl llenwi'r bwlch yn y gyllideb, o ystyried y cyllid ychwanegol disgwyliedig gan Lywodraeth Cymru? Disgwylir i'r bwlch yn y gyllideb gael ei lenwi'n rhannol gan gyllid ychwanegol gan Lywodraeth Cymru.  Fodd bynnag, mae trafodaethau parhaus, a bydd y gyllideb derfynol yn adlewyrchu unrhyw newidiadau.  Mae'r cyngor yn optimistaidd y bydd y cyllid yn cwmpasu cyfran sylweddol o'r bwlch sy'n weddill.

• A fydd diswyddiadau, yn enwedig mewn gwasanaethau rheng flaen fel staff addysgu, o ystyried pwysau cyllideb? Er bod y cyngor wedi bod yn rheoli swyddi gwag i leihau'r angen am ddiswyddiadau, ni ellir nodi'n benodol na fydd diswyddiadau.  Disgwylir i nifer y diswyddiadau posibl fod yn isel iawn, ac mae ymdrechion yn cael eu gwneud i reoli hyn trwy drosiant naturiol.

• A oes unrhyw effeithiau ar staff addysgu oherwydd pwysau cyllideb addysg, megis gostyngiadau mewn cynigion ieithoedd tramor yn y chweched dosbarth? Mae'r cyngor yn ariannu'n llawn dyfarniad cyflog yr Athrawon, costau pensiwn, cyfraniadau Yswiriant Gwladol, ac yn ychwanegu £1m ychwanegol i gefnogi ysgolion.  Mae penderfyniadau ar staffio mewn ysgolion yn cael eu gwneud gan gyrff llywodraethu unigol, felly ni ellir manylu ar effeithiau penodol ar staff addysgu ar hyn o bryd.

• Pam mae ansicrwydd ynghylch effaith newidiadau Yswiriant Gwladol ar weithwyr anuniongyrchol mewn gofal cymdeithasol? Mae'r ansicrwydd yn codi oherwydd bod yr effaith ar wasanaethau a gomisiynwyd yn dibynnu ar faint o'r cyfraniadau Yswiriant Gwladol cynyddol fydd yn cael eu trosglwyddo i'r cyngor gan ddarparwyr gwasanaeth.  Mae hyn yn amrywio yn seiliedig ar fodelau busnes, maint a strwythur y darparwyr.  Mae'r cyngor wedi modelu pwysau ar gyfer hyn ond bydd angen ystyried y risg fel rhan o'r gyllideb derfynol.

• A ydym mewn sefyllfa i roi ffigur bras i rai o faint o oriau i gyd y gallai fod angen i ni leihau oriau agor yr hyb? Y cynnig yw lleihau oriau agor hybiau gan tua 35 awr yr wythnos ar draws y pedwar hyb. Mae hyn yn cyfateb i oddeutu un diwrnod o ddarpariaeth yr wythnos.

• Bydd diffyg o £2.9 miliwn yn y gyllideb.  Beth sy'n digwydd os na fyddwn yn cael y grant gan Lywodraeth Cymru, a beth fydd hynny'n ei olygu i'n trigolion a'u biliau'r dreth gyngor?  A oes meini prawf y mae angen i ni eu bodloni i gael y grantiau ychwanegol hyn? Mae trafodaethau gyda Llywodraeth Cymru yn parhau, ac mae'r cyngor yn optimistaidd am ganlyniad cadarnhaol.  Os nad yw'r grant gan Lywodraeth Cymru yn cwmpasu'r diffyg yn llawn, bydd y cyngor yn edrych ar ffrydiau  ...  view the full Cofnodion text for item 4.

Cyflwynodd yr Aelod Cabinet Ben Callard yr adroddiad ac atebodd gwestiynau'r aelodau gyda Jonathan Davies, Deb Hill-Howells, yr Aelod Cabinet Ian Chandler, Jane Rodgers a Will McLean. 

• A ellir gwrthbwyso'r arbedion a wneir trwy swyddi gwag mewn gorfodi dinesig yn erbyn yr incwm y byddai'r swyddogion hynny wedi'i gynhyrchu?  Eglurodd swyddogion fod yr arbedion a restrir ar gyfer swyddogion Gorfodi Dinesig yn cael eu gwneud trwy swyddi gwag ac yn ystyried yr effaith bosibl ar incwm a gynhyrchir o ddirwyon.  Mae'r gwasanaeth wedi ystyried yr effaith gyffredinol, gan gynnwys y camau gorfodi a chynhyrchu incwm, wrth ddal y swyddi gwag hyn.

• Beth yw achos y gorwariant mewn gwastraff a chynnal a chadw tiroedd, yn enwedig yn ymwneud â phrisiau ailgylchadwy a rheoliadau ailgylchu yn y gweithle, a sut allwn ni annog cyfradd ailgylchu uwch yn y sir?  Cynghorwyd aelodau bod y gorwariant oherwydd anwadalrwydd mewn prisiau ailgylchadwy ac effaith rheoliadau ailgylchu newydd yn y gweithle.  Mae'r rheoliadau hyn wedi arwain at leihau cyfeintiau o ddeunyddiau ailgylchadwy a gasglwyd gan fusnesau, gan fod rhai busnesau wedi dod o hyd i opsiynau gwaredu gwastraff amgen.  Mae hyn wedi effeithio ar y cyfraddau ailgylchu cyffredinol ac wedi cyfrannu at y gorwariant.  Mae'r cyngor yn adolygu'r costau sy'n gysylltiedig â gwastraff masnach a deunyddiau ailgylchadwy ac maent yn y broses o fynd trwy ymarfer caffael i fynd i'r afael â'r anwadalrwydd mewn prisiau ailgylchadwy a gwella'r sefyllfa ariannol ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf.  Yn ogystal, mae ymdrechion yn cael eu gwneud i annog busnesau i gymryd rhan mewn rhaglenni ailgylchu a chydymffurfio â'r rheoliadau newydd i gynnal cyfraddau ailgylchu uchel. 

• Pa mor hyderus yw'r cyngor wrth fynd i'r afael â'r diffyg cyllideb o £1.593m, sy'n cynnwys diffyg o £2.376 miliwn wrth gyrraedd targedau arbedion, sy'n ymwneud â dim ond 78% o'r £10.9 miliwn o arbedion y rhagwelir sydd angen eu cyflawni? Cynghorodd yr Aelod Cabinet fod y cyngor yn hyderus wrth fynd i'r afael â'r diffyg, trwy barhau i weithio gyda gwasanaethau i yrru'r arbedion sy'n weddill tua diwedd y flwyddyn, a chynnal ffocws ar reoli cyllideb i sicrhau bod costau'n cael eu rheoli'n effeithiol, a bod y bwlch sy'n weddill yn cael ei gau.

• Beth yw'r cynlluniau adfer ar gyfer ysgolion sy'n gorffen y flwyddyn ariannol mewn diffyg, o ystyried y rhagwelir y bydd 69% o'r ysgolion (24 allan o 35) yn gorffen y flwyddyn ariannol mewn diffyg?  Ymatebodd y Prif Swyddog Plant a Phobl Ifanc fod y cyngor yn gweithio gydag ysgolion i'w cefnogi i ddatblygu cynlluniau adfer effeithiol, sy'n cynnwys darparu arweiniad a chymorth i reoli eu cyllidebau, archwilio cyfleoedd ar gyfer arbedion effeithlonrwydd, a sicrhau bod gan ysgolion yr adnoddau angenrheidiol i fynd i'r afael â'u heriau ariannol.

• A fu newid mewn gofal cymdeithasol plant, gyda darparwyr yn gadael y farchnad, gan leihau nifer y darparwyr sy'n cynnig gwasanaethau ac effeithio ar gostau? Cytunodd y Prif Swyddog Gofal Cymdeithasol ac Iechyd fod newid wedi bod, sydd wedi arwain at fwy o gostau oherwydd llai o gystadleuaeth.  Mae'r farchnad ar  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Oherwydd amseriad yr adroddiadau sy'n dod ymlaen, cytunwyd y bydd y cyfarfod nesaf ym mis Mawrth yn cael ei ganslo, oni bai bod unrhyw newid erbyn diwedd yr wythnos.

Mae darn o waith Cymru gyfan y mae Archwilio Cymru yn ei wneud, sy'n cynnwys adolygiadau archwilio lleol o gomisiynu ym mhob un o'r 22 awdurdod lleol – gall dymuniad y pwyllgor i graffu ar Gaffael y cyngor wneud hynny drwy lens y gwaith hwn.  Bydd y pwyllgor yn cael ei ddiweddaru wrth i'r gwaith hwn fynd rhagddo.

• Pwyllgor Craffu Perfformiad a Throsolwg dyddiedig 19^eg Tachwedd 2024.

• Cyfarfod Arbennig – Pwyllgor Craffu Perfformiad a Throsolwg dyddiedig 3^ydd Rhagfyr 2024.

Cytunwyd ar y cofnodion.

Bydd y cyfarfod yn cael ei ganslo.