Agenda and minutes

Datganodd y Cynghorydd Strong fuddiant nad oedd yn rhagfarnus fel Cadeirydd Cyfeillion Llyfrgell Cil-y-coed.

Dim.

Cyflwynodd y Cynghorydd Sandles yr adroddiad.  Atebodd Nia Roberts a Matthew Gatehouse gwestiynau'r aelodau.

Pwyntiau allweddol a godwyd gan Aelodau'r Pwyllgor

·         A yw nifer y dysgwyr sy'n symud ymlaen o lefel mynediad yn bryder

·         A all yr aelodau cael eu hatgoffa o’r hyfforddiant a gawsant ym mis Mehefin 2022, ac a yw’r cyrsiau sydd ar gael i staff ar gael i aelodau, neu a oes hyfforddiant pellach i loywi cynghorwyr sy’n awyddus i ddal i fyny â dysgu Cymraeg

·         Ar gyfer cwynion nad ydynt yn dod o fewn dyletswyddau'r Cyngor, a oes cyfrifoldeb serch hynny i sicrhau bod y partïon perthnasol yn ymdrin â nhw.

·         Egluro'r costau a'r gyllideb sy'n gysylltiedig â chyrsiau, yr amserlen a'r costau a fyddai'n rhan o gynnal yr Eisteddfod, a'r broses ar gyfer cyfieithu ar y pryd.

·         Beth fyddai'r goblygiadau wedi bod o weithio o fewn cyllideb benodol, fel y byddai busnes.

·         Os yw'r rhesymau dros y cynnydd mewn dysgu eleni’n hysbys, sut y gellir annog dysgwyr i barhau trwy'r camau diweddarach, a gofynnwyd faint o'r uwch dîm arweinyddiaeth sydd wedi'u cofrestru ar gyfer cyrsiau.

·         Gan ddeall yr effaith y byddai cynnydd yn nifer y cyrsiau yn ei chael ar y gyllideb, pa gyfran o'r cyllid y mae'r Cyngor yn ei derbyn (o ystyried ei fod yn ddyletswydd statudol gan Lywodraeth Cymru), a lefel yr ymgysylltiad â Llywodraeth Cymru i sicrhau y gallwn wneud ein dyletswydd statudol fel y mae wedi’i ysgrifennu.

·         Defnyddioldeb arolwg sgiliau'r Gymraeg, ac a oedd tueddiadau yn yr ymatebwyr.

·         A yw hysbysebion sy'n nodi'r Gymraeg yn 'Hanfodol' wedi cael effaith andwyol ar y niferoedd sy'n gwneud cais am swyddi, yn benodol, trigolion ardal Bryste ac aelodau o'r Lluoedd Arfog.

·         Graddfa'r cyfranogiad yn Niwrnod Shwmae a'r cwmpas ar gyfer ehangu ei gyrhaeddiad

·         Os bu ymarfer 'gwersi a ddysgwyd' ynghylch sut y dylid wedi ymdrin â chamau gorfodi Comisiynydd y Gymraeg, ac a oedd diffyg staff digonol ar y pryd yn ffactor.

·         Gan nodi, gyda'r gostyngiad sydyn yn nifer y disgyblion sy'n astudio Ffrangeg ac Almaeneg ar lefel TGAU, bod yna bryderon yn y galluoedd iaith y mae disgyblion yn graddio â hwy, ac a yw'r pryder hwn yn cael sylw ar lefel ysgol

Camau Gweithredu:

·         Cynghorydd Bond i anfon trwy'r rhestr o deipos a chywiriadau, i'w diwygio yn yr adroddiad – Jill Bond, Nia Roberts

·         Darparu gwybodaeth am y gyllideb sydd ei hangen ac effaith cynnal yr Eisteddfod yn 2016 – Matt Gatehouse

·         Darparu niferoedd y tîm Arwain Strategol sydd wedi cofrestru ar gyfer cwrs Cymraeg – Nia Roberts

·         Darparu ymateb ysgrifenedig am y gwersi a ddysgwyd yn dilyn camau gorfodi'r Comisiynydd – Matt Gatehouse

Crynodeb y Cadeirydd:

Diolchodd y Cadeirydd i'r swyddogion am yr adroddiad.  Cafodd yr argymhellion eu cytuno.

Cyflwynodd y Cynghorydd Garrick yr adroddiad.  Atebodd Jonathan Davies, Frances O'Brien, Tyrone Stokes, Jane Rodgers, Will Mclean, Peter Davies a Matthew Gatehouse gwestiynau'r aelodau.

Her:

Pwyntiau allweddol a godwyd gan Aelodau'r Pwyllgor

·         Gofynnwyd pam na fu’n bosibl lleihau’r defnydd o lety Gwely a Brecwast ar gyfer Digartrefedd

·         A yw'r arbedion a ragwelir wrth gasglu Gwastraff Gwyrdd wedi ymddangos, a gofynnwyd pam fod angen y staff ychwanegol ar gyfer ei gasglu

·         Deall ein sefyllfa a'n lefel o risg o ran gweithlu'r asiantaeth, yn enwedig staff gwaith cymdeithasol

·         A ydym yn cydweithio ag awdurdodau cyfagos ar ddarparu lleoliadau, yn hytrach nag edrych ar ddarpariaeth asiantaeth ddrud

·         O dan Wastraff, a yw'r £400 mil sy'n ymwneud â staff yn gost ychwanegol neu heb ei gyllidebu, ac a yw'n swm uchel i staff sy'n cyflenwi dros wyliau’r banc

·         A yw'r gyllideb ar gyfer cynnal a chadw’r Fflyd wedi'i gosod yn anghywir, o ystyried nad yw'n ddigonol i gwmpasu'r fflyd gyfan

·         Deall y rheswm dros oedi wrth weithredu arbedion costau

·         O ran 'nifer sylweddol o gyfrifoldebau cynyddol wedi trosglwyddo i gynghorau', a oes nifer ar gyfer hynny, a gofyn beth yw'r pwysau ar ein cyllideb

·         Deall y goblygiadau sydd gan y fenter Prydau Ysgol am Ddim ar y gyllideb, ac a yw Llywodraeth Cymru wedi cynhyrchu swm penodedig Yn ogystal, gofyn a yw gwerth maethol y prydau hyn yn cael ei oruchwylio a'i safoni ar draws y sir

·         Gofyn am enghreifftiau penodol sy'n ymwneud â 'blaenwyntoedd ariannol', sy’n derm anfanwl

·         A oes swyddi gwag yn cael eu llwytho ar staff, gan arwain at oedi, a nodwyd pryder am iechyd meddwl staff, os felly, gofynnwyd a oes modd i staff nodi os ydynt yn credu eu bod yn gweithio gormod o ddyletswyddau ychwanegol i gyflenwi ar gyfer swyddi gwag

·         Gofyn pam mae'r Gronfa Datblygu Cwnsela wedi'i lleihau

·         Os yw'r Cabinet o'r farn y dylai Cynghorwyr wneud mwy o weithgarwch o bell o ystyried y treuliau ychwanegol sy'n ddyledus i fwy o gyfarfodydd corfforol

·         A oes hyblygrwydd i weithredu gweithgarwch gweithredol newydd os yw'r Cyngor yn penderfynu newid polisi yn ystod y flwyddyn

·         Gofynnwyd sut y gellir dibynnu ar ragolygon y gyllideb pan nad yw'r arbedion arfaethedig yn cael eu gweld, ac i ba raddau y gall y Cyngor barhau i ddefnyddio cronfeydd wrth gefn cyn gwneud newidiadau sylfaenol i ddarparu gwasanaethau

Cam Gweithredu:

·         Egluro faint a chanran y gostyngiad yn y gyllideb ar lyfrau'r llyfrgell – Jonathan Davies

Crynodeb y Cadeirydd:

Rydym yn ddiolchgar am waith y swyddogion ac yn cydnabod y sefyllfa anodd y mae cynghorau'n ei hwynebu.  Rydym yn pryderu am barhau i ddefnyddio cronfeydd wrth gefn a'r cwestiynau y gallai trigolion ofyn yn rhesymol iddynt a fydd y Cyngor yn gwneud y mathau o newidiadau sydd eu hangen i ddarparu costau is - mae hyn yn rhywbeth y bydd angen i'r pwyllgor gadw ei ffocws arno.

Cafodd yr argymhellion eu cytuno.