Agenda and minutes

Cafwyd ymddiheuriadau gan y Cynghorydd Stevens, gyda’r Cynghorydd Peter Strong yn dirprwyo drosto, a hefyd ymddiheuriadau gan y Cynghorydd Simon Howard. Mynychodd pedwar cynghorydd ychwanegol y cyfarfod: y Cynghorydd Tony Kear, y Cynghorydd John Crook, y Cynghorydd Jill Bond, a’r Cynghorydd Sue McConnell. 

Ni chafwyd unrhyw ddatganiad o fuddiant. 

Mae ein cyfarfodydd Pwyllgor Craffu’n cael eu ffrydio'n fyw a bydd dolen i'r ffrwd fyw ar gael ar dudalen gyfarfod gwefan Cyngor Sir Fynwy  

Os hoffech siarad o dan y Fforwm Agored i’r Cyhoedd mewn cyfarfod sydd i ddod, bydd angen i chi roi tri diwrnod gwaith o rybudd cyn y cyfarfod, drwy gysylltu â Scrutiny@monmouthshire.gov.uk . 

Y Cadeirydd sy’n penderfynu faint o amser a roddir i bob aelod o’r cyhoedd i siarad, ond i’n galluogi i roi cyfle i nifer o siaradwyr, gofynnwn nad yw cyfraniadau yn hirach na 3 munud. 

Fel arall, os hoffech gyflwyno sylw ysgrifenedig, sain neu fideo, cysylltwch â'r tîm trwy'r un cyfeiriad e-bost i drefnu hyn.  Y dyddiad cau ar gyfer cyflwyno sylwadau i'r Cyngor yw 5pm dri diwrnod gwaith clir cyn y cyfarfod.  Os bydd y sylwadau cyfunol a dderbynnir yn fwy na 30 munud, bydd detholiad o'r rhain, yn seiliedig ar thema, yn cael eu rhannu yn y cyfarfod. Bydd yr holl sylwadau a dderbynnir ar gael i gynghorwyr cyn y cyfarfod.  

 
Os hoffech awgrymu pynciau i un o'n Pwyllgorau Craffu er mwyn iddynt graffu arnynt yn y dyfodol, gwnewch hynny drwy e-bostio Scrutiny@monmouthshire.gov.uk   

Roedd presenoldeb o “The Gathering Community”, a hysbysodd y  Cadeirydd ymlaen llaw yr hoffent gyflwyno nifer o sleidiau. Roedd y Pwyllgor wedi cytuno i roi amser ychwanegol i’r Fforwm Agored i’r Cyhoedd i alluogi aelodau i ofyn cwestiynau hefyd.

Cyflwynodd Jenny Powell a Scott Price o The Gathering Community eu gwaith yn Stryd Tudur yn y Fenni, gyda ffocws ar ddarparu gwasanaethau hygyrch ar gyfer pobl gydag anableddau a phroblemau iechyd meddwl. Dywedwyd mai nod The Gathering Community yw darparu gwasanaethau hygyrch ar gyfer pobl gydag anableddau a phroblemau iechyd meddwl yn Stryd Tudur yn y Fenni.

Esboniwyd bod The Gathering Community wedi cymryd les 12 mis yn dechrau o 15 Ionawr 2025. Roedd eu cyflwyniad yn cynnwys lluniau cyn ac wedyn ac ystadegau ar gynnydd eu gwaith. Soniwyd am y cynnydd a wnaed ers cymryd y les, yn cynnwys glanhau, trwsio a darparu gwahanol ofodau gweithgaredd. Fe wnaethant hefyd sôn am y cynnydd yn y nifer sy’n mynychu a gwirfoddolwyr, yn ogystal â’r grantiau a’r codi arian a gyflawnwyd.

Trafodwyd y pwyntiau allweddol canlynol:

• Cyflwr dechreuol yr adeilad: Roedd ffenestri wedi torri yn yr adeilad, gardd wedi gordyfu, celfi anniben a phibell dd?r wedi torri oedd wedi achosi difrod i’r nenfwd. Yn dilyn glanhau helaeth ac ailaddurno, maent hefyd wedi paratoi gofodau ystafell ddosbarth ar gyfer gweithgareddau crefft, cael tystysgrif diogelwch trydan a chwblhau profion offer diogelwch tân.

• Mae’r nifer sy’n mynychu wedi cynyddu gan 50% a nifer y gwirfoddolwyr wedi treblu.
• O ran grantiau a chodi arian, sicrhawyd £5563 mewn grantiau a chodwyd £2150 mewn dau ddigwyddiad.
• Mae amrywiaeth o ddigwyddiadau a gweithgareddau codi arian wedi helpu i godi arian ac ennyn diddordeb y gymuned.

• Cafodd gofodau synhwyraidd a cherddoriaeth eu creu ynghyd â gardd a gofod awyr agored, yn cynnwys clirio rhannau oedd wedi gordyfu, creu gwelyau plannu a phlannu llysiau.
• Cafodd gwasanaethau cwnsela eu cyflwyno gan Emily Watson, cwnselydd cymwysedig a rheolwr llesiant The Gathering Community, sy’n darparu cymorth iechyd meddwl a gweithgareddau llesiant ar gyfer rhai sy’n mynychu bob dydd Mawrth.
• Mae cynlluniau’r dyfodol yn cynnwys trosi’r gegin gefn yn gegin fasnachol ar gyfer gwersi coginio a gweithio gyda chefs lleol. Dywedwyd y byddant yn ceisio cael les hirach i sicrhau cynaliadwyedd y prosiect ac i sicrhau cyllid ychwanegol i barhau eu gwaith.

Mynegodd Aelodau eu hedmygedd a’u cefnogaeth i waith The Gathering Community a thanlinellu pwysigrwydd dysgu o’u profiad.

Cododd Cynghorwyr bryderon am delerau’r les, cynaliadwyedd ariannol a’r angen am gyfleusterau hygyrch. Trafododd Jenny Powell a Scott Price y pryderon hynny a thynnu sylw at y gefnogaeth a gawsant gan fusnesau a’r gymuned leol i helpu cynnal y prosiect.

Daeth y Cadeirydd a’r drafodaeth i ben drwy danlinellu llwyddiant ac effaith gymunedol The Gathering, gan gydnabod gwaith caled ac ymroddiad Jenny, Scott a’r gwirfoddolwyr a diolchodd iddynt am fynychu a rhoi cyflwyniad i’r Pwyllgor. 

Craffu ar y cynnig i gau'r Prentis a throsglwyddo'r holl ymgymeriadau i gynllun Cyfle, cynllun tebyg yng Ngorllewin Cymru.

Cyflwynodd Hannah Jones y cynnig i gau cynllun rhannu prentisiaeth adeiladu y Prentis a’i drosglwyddo i brosiect dan Cyfle, cynllun tebyg yng ngorllewin Cymru.

• Sefydlwyd cynllun Y Prentis yn 2012 gan Gyngor Sir Fynwy a Cartrefi Melin i fynd i’r afael â’r angen am nwyddau a gwasanaethau wedi eu caffael yn gymdeithasol a gwaith yn y diwydiant adeiladu ar draws de-ddwyrain Cymru.

• Trafododd Hannah lwyddiannau y cynllun sydd wedi hyfforddi dros 340 o brentisiaid, sicrhau mwy na £1.95 miliwn mewn cyllid a gweithio gyda phump o golegau a 149 contractwr.
• Dywedodd hefyd fod y cynllun wedi wynebu heriau tebyg i ostyngiad mewn cyfraddau cwblhau, anhawster yn cael lleoliadau, diffygion cyflogau prentisiaeth a cholledion ariannol dros y ddwy flynedd.

• Cynhaliwyd adolygiad gan Gyngor Sir Fynwy a Chyngor Bwrdeistref Torfaen a gyflwynodd ddau opsiwn: dod â gweithrediadau i ben neu ailddylunio’r model cyflenwi. Esboniodd bod Cartrefi Melin, a oedd yn gyfranddaliwr, wedi gadael ym mis Ionawr 2025 ac felly y cynnig oedd trosglwyddo’r cynllun i Cyfle.

• Mae Cyfle yn gynllun rhannu prentisiaeth sydd wedi sefydlu yng ngorllewin Cymru, a fedrai ddod yn gyfrifol am gyflenwi’r cynllun, gan sicrhau pontio llyfn i staff a phrentisiaid.
• Roedd Cyngor Sir Fynwy wedi cynnal gwiriadau diwydrwydd dyladwy ar Cyfle, gan gadarnhau ei fod yn addas i gymryd y cynllun. Mae gan y cwmni presennol warged o £100,000, a fyddai’n cael ei drosglwyddo i Cyfle i gefnogi’r trosglwyddo.  

• Yn nhermau cynlluniau ar gyfer y dyfodol, mae Cyngor Sir Fynwy yn anelu i ddatblygu canolfan sgiliau i ddiwallu anghenion plant, pobl ifanc, busnesau a diwydiant yn yr ardal.
• Bydd Cyfle yn rhoi arweinyddiaeth strategol i sicrhau y caiff prentisiaethau eu cwblhau a chefnogi cynaliadwyedd hirdymor y cynllun. 

Pwyntiau allweddol a godwyd gan Aelodau:  

• Pa sicrwydd sydd gennym y bydd y cynllun yn un proffil uchel ac nid dim ond rhan fawr o fwystfil mwy? A oes unrhyw dystiolaeth i awgrymu fod cael ei redeg gan dri sefydliad yng ngorllewin Cymru yn ffordd ddelfrydol ymlaen?

Mynegodd Hannah hyder ym model cyflenwi a ffocws busnes Cyfle, gan nodi ei gysylltiad gyda Llywodraeth Cymru a chontractwyr, a dywedodd y byddai ehangu Cyfle i dde ddwyrain Cymru yn effeithlon.

• Beth yw ffigurau hanesyddol prentisiaid o Sir Fynwy a pham mai dim ond un allan o 60 prentis yw’r ffigur cyfredol?

Cydnabu Hannah nifer isel y prentisiaid o Sir Fynwy ac esbonio ymdrechion i sicrhau mwy o gyfleoedd. Nododd fod y cynllun yn un rhanbarthol ac y disgwylir niferoedd uwch mewn awdurdodau eraill.

• Mae’r adroddiad yn sôn am argymhelliad fod y Cyngor yn cael sedd ar y Bwrdd Cyfarwyddwyr newydd. Ai Aelod Cabinet neu swyddog fydd hyn? Pa mor aml mae’r Bwrdd yn cwrdd a beth yw rôl cyfarwyddwyr wrth symud â’r cynlluniau ymlaen?

Awgrymodd Hannah y byddai swyddog yn fwy addas ar gyfer y sedd ar y bwrdd o gofio’r angen am wybodaeth a diweddariadau rheolaidd.

• Pam fod cyfraddau cwblhau wedi gostwng yn sylweddol dros y tair blynedd ddiwethaf a beth gafodd ei wnaed i unioni hyn? Beth yw’r adborth gan brentisiaid  ...  view the full Cofnodion text for item 4.

• Dywedodd y Cadeirydd y byddai’r cyfarfod nesaf yn cynnwys adroddiad Archwilio Cymru ar ryddhau o ysbyty a chraffu cyn penderfynu ar yr Asesiad Digonolrwydd Chwarae.

• Awgrymodd y Cynghorydd Jackie Strong y dylid adolygu polisïau’r Cyngor ar gynhwysiant, amrywiaeth ac asesiad effaith. Nodwyd y byddid yn trafod y cynllun cydraddoldeb strategol yn y cyfarfod ar 22 Gorffennaf, a allai gynnwys trafodaeth o’r materion hyn.

Nodwyd  

Cadarnhawyd cofnodion y cyfarfodydd a gynhaliwyd ar 18 Chwefror a 4 Mawrth 2025.  

17 Mehefin 2025 am 10am.