Agenda and minutes

Nid oedd unrhyw Ddatganiadau o Fuddiant.

Derbyniwyd cyfraniad gan aelod o’r cyhoedd sydd ar gael ar-lein. Roedd yr Aelod Cabinet Catrin Maby yn dymuno ymhelaethu ar y materion a godwyd y tu allan i'r cyfarfod.

Cyflwynodd yr Aelod Cabinet Catrin Maby yr adroddiad; rhoddodd gyflwyniad ac atebodd gwestiynau’r aelodau gyda Colette Bosley, Matthew Lewis a Hazel Clatworthy.

Cwestiynau allweddol gan Aelodau:

• A ydym yn cadw cofnod o'r coed a dynnwyd, y gwrychoedd a gollwyd, a'r coed sy'n disgyn bob blwyddyn, ac a ydym yn cofnodi Gorchmynion Diogelu Coed sydd wedi methu? A oes cynlluniau i gael strategaeth gwrychoedd?
• Pryd mae'r polisi awyr dywyll yn debygol o ddigwydd a beth rydym yn ei wneud i warchod yr awyr dywyll yn y cyfamser?
• A fyddai’n well gwahanu ‘argyfwng hinsawdd’ ac ‘adfer natur’, a disgrifio ‘adfer natur’ fel argyfwng, oherwydd nid yw cymhwyso’r term ‘argyfwng’ i bopeth o reidrwydd yn arwain at y cynllunio a’r ymagwedd orau. Gall ddrysu pobl ac mae angen inni fynd â phobl gyda ni a defnyddio ein dylanwad a’n gwybodaeth ddistyllu i hysbysu pobl.
• Y pryder ynghylch cerbydau trydan yw a ydym yn glir ynghylch gwir natur allyriadau carbon ac mae'r defnydd o fwynau prin wrth gynhyrchu'r batris ar gyfer cerbydau trydan yn arwain at gyfres o gwestiynau penodol, ond hynod bwysig, sy'n peri pryder os ydym hyn selio ein gweithredoedd tuag at sero net ar y defnydd o gerbydau trydan yn unig.
• Mae pryder hefyd bod Cymru'n cael ei disgrifio fel un o'r gwledydd sydd â'r dirywiad mwyaf o ran natur ar y ddaear – yn gysylltiedig â'r DU yn cael ei disgrifio felly yn Adroddiad Sefyllfa Byd Natur 2023. Mae’r iaith a ddefnyddir braidd yn apocalyptaidd ac mae perygl wrth ddisgrifio popeth fel rhywbeth trychinebus gan na fyddwn mewn gwirionedd yn sicrhau cefnogaeth pobl wrth geisio mynd i’r afael â’r mater. Mae angen i ni annog a chefnogi trigolion a busnesau a dyna’r rhan sydd angen bod yn llawer cryfach yn y strategaeth hon oherwydd er nad yw hyn yn ymwneud â rhoi cymorth ariannol, mae’n ymwneud â gwneud popeth posibl i gefnogi trigolion a busnesau i symud i’r cyfeiriad hwn a rydym yn gwybod yr hyn y gall 100,000 o drigolion ei gyflawni, yn hytrach na chyngor, ac felly mae’n si?r y gallai ffocysu ein hymdrechion ar hynny fod yn llawer mwy cynhyrchiol na rhai o’r pethau eraill. Mae gan Loegr hefyd fwy o grynodiad trefol na Chymru a'r Alban, ac felly a allent wrthbwyso rhai o effeithiau blerdwf trefol?
• Mae'n hanfodol ein bod yn deall yr hyn y gallwn ei wneud, yr hyn y mae gennym reolaeth drosto a'n bod yn glir ynghylch hynny, er enghraifft, ystlumod ac awyr dywyll, y ffaith bod gennym Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig yn ffinio â Threfynwy, ac felly rhaid i ni ofyn i ni'n hunain a ydym. gan roi digon o sylw iddo a pha gynlluniau sydd gennym ar ei gyfer yn y dyfodol. Mae gennym hefyd enghreifftiau o ddyddiadau ac amseroedd pan fydd goleuadau ymlaen ar rai o’n hadeiladau ac felly yn gwastraffu trydan, pan nad oes eu hangen ac yn cyfrannu at awyr ysgafnach, megis maes parcio Ysgol Gyfun Trefynwy a goleuadau adeiladau’n cael eu gadael ymlaen a depo  ...  view the full Cofnodion text for item 3.

Cafwyd cyflwyniad gan Colette Bosley ac atebodd gwestiynau’r aelodau gyda’r Aelod Cabinet Catrin Maby.

Cwestiynau allweddol gan Aelodau:

• Roedd gennyf ddiddordeb mewn adolygu amcanion y blaengynllun. Nid yw Sir Fynwy yn union fel unrhyw ran arall o’r wlad, mae’n ardal o harddwch eithriadol ac yn un o Siroedd gwledig gorau’r DU, gyda threfi marchnad allweddol yn elwa o gysylltiadau trafnidiaeth 360-gradd, ac felly mae cydnabyddiaeth o hyn fel man cychwyn yn byddai adran amcanion yr adroddiad yn ddefnyddiol. Mae’n ddigon posibl y byddai set well o amcanion yn gwreiddio bioamrywiaeth, oherwydd er ei fod yn derm a ddefnyddir yn aml, gallai esbonio’r hyn y mae’n ei olygu mewn termau real fod yn fan cychwyn i ni gyfeirio bod Sir Fynwy eisoes yn un o’r rhannau mwyaf eithriadol a rhagorol o’r wlad. Rydym am sicrhau bod trigolion a phlant ysgol ym mhob rhan o’r Sir yn datblygu eu hymwneud â byd natur a gellid cyfeirio’n well at roi mwy o bwyslais ar wreiddio bioamrywiaeth mewn termau real er mwyn cydnabod pa mor rhyfeddol yw rhan o’r wlad yr ydym ynddi ac y byddai. help i ddarparu'r 'arbenigedd' hwnnw yr ydych wedi cyfeirio ato fel un anodd ei gyflawni.

Crynodeb y Cadeirydd:

Diolch i’r swyddogion a’r Aelod Cabinet am gyflwyno’r adroddiad sydd yn amlwg wedi’i gefnogi gan y Pwyllgor. Mae’r adborth a ddarparwyd i’r swyddogion a’r Aelod Cabinet ei ystyried, sef, nad yw Sir Fynwy yn un o’r Siroedd gwledig mwyaf eithriadol yn cael ei gydnabod yn yr amcanion, ac efallai mai un ffordd o ymgorffori bioamrywiaeth yw datblygu ymgysylltiad trigolion a phlant ysgol â byd natur.

Cyflwynodd yr arweinydd Mary Ann Brocklesby yr adroddiad a rhoddodd Marianne Elliott gyflwyniad ac atebwyd cwestiynau’r aelodau gyda Deb Hill-Howells a Craig O’Connor.

Cwestiynau allweddol gan Aelodau:

• Mae angen banc bwyd Cil-y-coed yn tyfu, ac mae gennyf ddiddordeb yn y cysyniad o fwyd cymunedol a sut i uwchsgilio trigolion a dod â phobl ynghyd i efallai ddefnyddio tiroedd y Cyngor fel rhandiroedd – gan gydnabod y rhandir cymunedol hynod lwyddiannus yng Nghil-y-coed.
• Mae gennyf ddiddordeb yng ngartref gofal newydd Severn View sydd â rhandir cymunedol, a'r ethos yw dod â'r gymuned i mewn i hwyluso a darparu elfen gymdeithasol, gan bwysleisio nad yw bwyd yn ymwneud â maeth yn unig. Sut gallwn ni gefnogi trigolion lleol i gael mynediad i dir a chyfleusterau'r Cyngor? Ble a sut y gall hyn ddigwydd?
• O ran y ‘Clwb Coginio’, cafodd yr ysgol gynradd leol ei sesiwn gyntaf y prynhawn yma ac roedd diddordeb sylweddol gan y rhieni.
• Gan gyfeirio at Brydau Ysgol am Ddim (PYDd), mae'r gyllideb prydau ysgol a bwyd cinio yn cael ei wastraffu yn bryder allweddol – a oes adborth yngl?n â pham mae gwastraff? Ai dewisiadau neu faeth plant ydyw?
• Mewn perthynas â'r nifer sy'n cofrestru i gael prydau ysgol am ddim, a allai'r nifer gael ei beryglu gan breswylwyr neu ofalwyr yn gorfod cofrestru ar-lein? Nid yw pawb yn ymgysylltu â chyfryngau cymdeithasol, ac felly a ellid hwyluso hyn yn well ar lafar? Mae rhieni wedi gofyn sut i gofrestru os nad oes ganddynt y ‘system Scoop’– a allai fod mwy o opsiynau ar gyfer cyfleu’r neges i rieni?
• Os yw disgyblion wedi'u cofrestru ar gyfer PYDd, a oes cyfle am arian grant ar gyfer gwisgoedd ysgol?
• A oes modd gwella cadwyni cyflenwi yn lleol fel bod ysgolion a chartrefi gofal yn gallu cael cig - 70% o'r defaid a werthir trwy farchnad Rhaglan yn cael eu hanfon i Loegr i'w prosesu gan nad oes ffatri brosesu leol?
• Mae gwahaniaeth rhwng yr hyn y byddai trigolion yn ei weld fel geiriau a gweithredoedd gwirioneddol…. “Mae Sir Fynwy yn sefyll allan” a “lleol yn cael ei ddiffinio fel fel Sir Fynwy, Gwent…”. Dydw i ddim yn teimlo bod Llandudno er enghraifft, yn ‘lleol’. Mae angen i ni fod yn fwy penodol ac mewn termau real, dylai lleol olygu lleol a chael ei ddiffinio felly. Mae angen i ni wahanu Sir Fynwy oddi wrth weddill Cymru.
• O ran Newid yn yr Hinsawdd ac Adfer Natur, rwy’n cydnabod pwysigrwydd mynd â thrigolion a busnesau gyda ni ac mae’r strategaeth hon yn amlwg yn dibynnu ar eu cefnogaeth, ond mae’r contract a ddyfarnwyd yn ddiweddar i gyflenwr llaeth gannoedd o filltiroedd i ffwrdd yn tanseilio’n uniongyrchol y datganiadau moesegol a chynnyrch lleol.
• Rwy'n falch o weld bod y cerbyd trydan hydrogen newydd bellach yn gweini Pryd ar Glud i breswylwyr.
• Ysgol Osbaston: maen nhw'n adrodd yn ôl am yr holl bethau da maent yn eu gwneud am gyrchu bwyd, sy'n wych i'w weld – mae pethau a sgyrsiau da iawn yn  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Fel y trafodwyd yng nghyfarfod diwethaf y Pwyllgor Lle, bu’n rhaid gohirio nifer o eitemau ar y rhaglen waith tan yn ddiweddarach yn y flwyddyn. Gan na fydd unrhyw adroddiadau yn barod i'w harchwilio yn y cyfarfod nesaf ar 23ain Mai, bydd angen canslo hyn. Bydd deisebau a dderbynnir yn mynd i gyfarfod mis Gorffennaf.

Wedi’i nodi.

Cytunwyd ar y cofnodion - cynigiwyd gan y Cynghorydd Thomas ac eiliwyd hyn gan y Cynghorydd Lucas.

Bydd y cyfarfod hwn yn cael ei ganslo. Felly, bydd y cyfarfod nesaf ar 11eg Gorffennaf 2024.